+84 (024)37625838 | +84 (024)32045357 
info@tamlyvietphap.vnNếu bạn đã biết rằng chúng ta không nên sử dụng cụm từ “bác sĩ tâm lý” để gọi nhà tâm lý học/nhà trị liệu tâm lý hay bác sĩ tâm thần, có lẽ bạn sẽ muốn biết giữa hai nghề nghiệp này có điểm gì khác nhau.
Vậy các nhà tâm lý học làm gì?
Các nhà tâm lý học sẽ giúp thân chủ đối phó với các vấn đề trong cuộc sống và những thách thức về sức khỏe tâm thần. Khi bạn đến gặp một nhà tâm lý học, họ sẽ nghiên cứu cách bạn suy nghĩ, cư xử và liên hệ với những người khác và môi trường của bạn. Các nhà tâm lý học cũng:
- Tìm các mẫu giúp họ hiểu và dự đoán hành vi
- Làm việc với các cá nhân, cặp vợ chồng và gia đình để thay đổi cuộc sống mong muốn
- Xác định và chẩn đoán các rối loạn tâm thần, hành vi và cảm xúc
- Xây dựng và thực hiện các kế hoạch điều trị
- Phối hợp với bác sĩ hoặc nhân viên xã hội khi cần thiết
Các bác sĩ tâm thần làm công việc gì?
Bác sĩ tâm thần là bác sĩ y khoa đánh giá, chẩn đoán và điều trị những người sống chung với các rối loạn sức khỏe tâm thần với mức độ nghiêm trọng từ nhẹ và tạm thời đến nặng và mãn tính. Bác sĩ tâm thần cũng có thể:
- Cung cấp dịch vụ chăm sóc khẩn cấp cho bệnh tâm thần đột ngột
- Giúp bạn kiểm soát tình trạng sức khỏe tâm thần lâu dài
- Cung cấp ý kiến và lời khuyên thứ hai cho các bác sĩ và chuyên gia y tế khác
- Giới thiệu bạn với các chuyên gia y tế khác
- Yêu cầu bạn đến bệnh viện khi cần thiết
Tuy nhiên, những thông tin trên chỉ là phần bề nổi mà chúng ta nhìn, sự khác biệt thực sự giữa hai nghề nghiệp này nên được xem xét ở những bốn mặt: quá trình học nghề, thực hành và cấp bằng; điều trị được cung cấp; điều kiện để điều trị và quá trình hẹn gặp để điều trị.
So Sánh Giữa Nhà Tâm Lý Học Và Bác Sĩ Tâm Thần Qua Các Tiêu Chí
Quá Trình Học Nghề, Thực Hành & Cấp Bằng
Ở các quốc gia trên thế giới, các nhà tâm lý học muốn hành nghề phải có bằng cử nhân, bằng thạc sĩ hoặc thậm chí bằng tiến sĩ về tâm lý học. Ở nhiều quốc gia, các ứng cử viên cũng hoàn thành nghiên cứu sinh sau tiến sĩ để tích lũy thêm kinh nghiệm thực hành có giám sát trước khi nhận giấy phép và điều trị cho thân chủ. Quá trình học nghề để trở thành một nhà tâm lý học được cấp phép mất khoảng 8-10 năm (trung bình)
Để trở thành bác sĩ tâm lý, các ứng viên hoàn thành bằng cử nhân trước khi theo học trường y. Các bác sĩ tâm thần sẽ phải nghiên cứu về dược lý, giải phẫu, sinh học, thần kinh và bệnh tật, có được kiến thức cần thiết để kê đơn thuốc. Quá trình này kéo dài tổng cộng khoảng 12 năm.
Đặc biệt, Bác sĩ tâm thần có bằng cấp y khoa, nhà tâm lý thì không.
Cung Cấp Điều Trị
Bác sĩ tâm thần có thể cung cấp một loạt các phương pháp điều trị, tùy theo vấn đề cụ thể và cách nào sẽ hiệu quả nhất. Bao gồm:
Điều trị bằng thuốc
Chăm sóc y tế tổng quát, bao gồm kiểm tra sức khỏe thể chất của bạn và tác dụng của thuốc
Phương pháp trị liệu tâm lý
Các liệu pháp kích thích não như liệu pháp điện giật (ECT).
Bác sĩ tâm thần cũng thực hiện kiểm tra y khoa trước khi đưa ra chẩn đoán. Ví dụ, bác sĩ tâm thần có thể kiểm tra các vấn đề về tuyến giáp hoặc thiếu hụt vitamin trước khi chẩn đoán liệu bạn có bị trầm cảm hay không.
Trong khi đó, các nhà tâm lý học tập trung vào việc cung cấp các phương pháp điều trị tâm lý. Họ có xu hướng tập trung vào các mẫu hành vi của bạn. Ví dụ: nếu bạn đang đối mặt với sự lo lắng, một nhà tâm lý học sẽ theo dõi thói quen ngủ của bạn, tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn hoảng sợ và những suy nghĩ tiêu cực có thể góp phần làm bạn lo lắng ở mức độ cao. Dựa trên những gì họ tìm thấy, họ sẽ nói chuyện với bạn, hướng dẫn bạn cách thay đổi một số mô hình đó và giúp bạn phát triển các thói quen mới để giúp giải tỏa và kiểm soát sự lo lắng. Cách chính của họ để giúp bạn đối phó là thông qua các liệu pháp tâm lý và các loại liệu pháp trò chuyện khác nhau.
Xem Thêm: Trị Liệu Tâm Lý: Không Phải Ai Cũng Có Thể Hành Nghề
Điều Kiện Điều Trị
Các bác sĩ tâm thần có xu hướng điều trị cho những người cần xem xét các nhu cầu về y tế, tâm lý và xã hội của họ.
Đây thường là những người có tình trạng phức tạp, ví dụ:
Trầm cảm nặng
Tâm thần phân liệt
Rối loạn lưỡng cực.
Một người nào đó đã cố gắng tự tử hoặc có ý định tự tử thường sẽ được gặp bác sĩ tâm thần.
Đối với các nhà tâm lý học, họ sẽ điều trị những người có tình trạng bệnh có thể được giúp đỡ một cách hiệu quả thông qua các phương pháp điều trị tâm lý. Điều này có thể bao gồm các vấn đề về hành vi, khó khăn trong học tập, trầm cảm và lo lắng.
Hẹn Gặp Để Điều Trị
Không phải cứ cảm thấy bất ổn về mặt tinh thần là bạn cần phải gặp bác sĩ tâm thần. Ở một số quốc gia, để gặp được bác sĩ tâm thần, bạn sẽ cần có giấy giới thiệu của bác sĩ đa khoa (bác sĩ gia đình) - người có trách nhiệm chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn.
Ngược lại, bạn có thể thoải mái hẹn gặp một nhà tâm lý hay một chuyên gia tâm lý. Không có giới hạn trong việc hẹn gặp một chuyên gia tâm lý/nhà tâm lý để điều trị. Thậm chí, bác sĩ đa khoa (bác sĩ gia đình cũng có thể giới khuyên bạn đến gặp các nhà tâm lý học/chuyên gia tâm lý để đảm bảo sức khỏe tâm thần của bạn theo kế hoạch đề xuất.
Một sự thật khác cũng có thể cho thấy sự khác biệt giữa bác sĩ tâm thần và nhà trị liệu tâm lý. Ở Úc và New Zealand, chỉ có khoảng 4000 bác sĩ tâm thần, trong khi có đến 27,000 chuyên gia trị liệu tâm lý đủ tiêu chuẩn hành nghề.
Ngoài ra, bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý học thường làm việc cùng nhau. Bác sĩ tâm thần có thể đưa ra đánh giá và chẩn đoán ban đầu, sau đó giới thiệu bạn đến một nhà tâm lý học để được điều trị tâm lý liên tục (qua liệu pháp trò chuyện). Bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý học cũng có thể làm việc cùng nhau tại các bệnh viện như một phần trong các khoa, phòng, ban sức khỏe tâm thần.
Làm Sao Để Biết Mình Nên Gặp Ai Khi Có Vấn Đề Về Sức Khỏe Tâm Thần?
Nếu bạn không chắc mình nên gặp bác sĩ tâm thần hay nhà tâm lý học, hãy nói chuyện với bác sĩ đa khoa của bạn. Họ có thể cho bạn lời khuyên về việc liệu một bác sĩ tâm thần hoặc một nhà tâm lý học có phù hợp với bạn hay không.
Nó sẽ phụ thuộc vào tình trạng riêng của bạn và loại điều trị bạn cần. Một số người có thể sẽ cần gặp cả hai.
Lời Kết
Chúng ta có thể rõ ràng phân biệt được bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý học. Những điều cơ bản nhất này cần được phổ cập rộng rãi để nâng cao nhận thức trong cộng đồng về chăm sóc sức khỏe tâm thần nói chung.
Và sau khi đọc xong bài viết này, hãy chắc chắn rằng nếu bạn cảm thấy có những bất ổn về sức khỏe tâm thần, bạn có thể biết mình sẽ cần gặp một nhà trị liệu tâm lý hay một bác sĩ tâm thần.
Bài viết tham khảo từ các nguồn:
Psychiatrists and psychologists: what's the difference? - YourHealthinMind
The Differences Between Psychology and Psychiatry - Psychology.org
What Is a Psychiatrist? And How Are They Different from Psychologists? - HealthLine
Có Thể Bạn Muốn Đọc:
