Những Ngộ Nhận Phổ Biến Trong Tâm Lý Học

14/10/2022

Tâm Lý Học Chỉ Là Tri Thức Thông Thường

Rất nhiều người tự cho rằng mình là một nhà tâm lý học không chuyên bởi họ sở hữu các kinh nghiệm và trí tuệ dân gian để giải quyết một vấn đề tâm lý. Tuy vậy, tâm lý học là một bộ môn khoa học chuyên sâu dựa trên những nghiên cứu sâu rộng. Để đi đến kết quả, nó sử dụng các phương pháp tiếp cận khoa học khách quan và công bằng cùng những quan sát, chứng thực và thử nghiệm có tính hệ thống, toàn diện.

Sau Khi Tốt Nghiệp Ngành Tâm Lý Học, Người Đó Chỉ Có Thể Trở Thành Nhà Trị Liệu

Thực tế, tâm lý học là một lĩnh vực rất đa dạng và cung cấp nhiều lựa chọn nghề nghiệp thú vị. Ngoài tâm lý trị liệu, tâm lý học cũng xuất hiện trong nhiều lĩnh vực khác như kinh doanh và tư vấn, lĩnh vực nghiên cứu, lĩnh vực tổ chức, hoặc thậm chí trong các lĩnh vực thuộc về chính phủ, quân đội, hệ thống tư pháp hình sự, trường học, trường đại học, bệnh viện, phòng khám, v.v.

Trị liệu tâm lý, không phải ai cũng có thể hành nghề.

Những Người Học Tâm Lý Học Có Thể Đọc Được Suy Nghĩ

Câu hỏi phổ biến nhất mà các sinh viên tâm lý học nhận được là "Này, bạn có thể cho tôi biết tôi đang nghĩ gì không?" Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ, các nhà tâm lý học nghiên cứu khoa học về tâm trí và hành vi nhưng không có nghĩa là họ có thể đọc được suy nghĩ của bạn. Thông qua các đánh giá và tương tác khác nhau, họ có thể đánh giá trạng thái tinh thần của một người và hiểu người đó nhưng việc đọc trực tiếp suy nghĩ của một người là không thể.

Tâm Lý Học Sẽ Khiến Bạn Mất Niềm Tin Tôn Giáo

Đây là một suy nghĩ sai lầm. Tâm lý học dựa trên kiến thức khoa học và chia sẻ với chúng ta những suy nghĩ, ý tưởng và giá trị bắt nguồn từ nó. Nó nhằm mục đích nâng cao hiểu biết của chúng ta về tâm lý và cảm xúc con người chứ không cố gắng loại bỏ tôn giáo hoặc tín ngưỡng của chúng ta.

Tính Cách Của Con Người Là Không Thể Thay Đổi?

Chúng ta thường nghe câu nói “giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời”, tuy vậy trên thực thế, những tính cách đã ăn sâu vào mỗi người hoàn toàn có thể được uốn nắn và sửa đổi nếu họ kiên trì.

Tìm hiểu 10 sự thật thú vị về tính cách con người.

Bộ Não Hoạt Động Như Một Chiếc Máy Tính Trong Việc Lưu Trữ Ký Ức

Các nghiên cứu về trí nhớ đã cho chúng biết rằng bộ não lưu trữ các bản tái tạo về trải nghiệm của chúng ta (reconstructions of experiences). Không có một loại phim hay video nào của quá khứ được lưu trữ trong não chúng ta như cách máy tính lưu trữ một đoạn video.

Hiểu thêm về 5 giai đoạn của trí nhớ.

Máy Phát Hiện Nói Dối Luôn Chính Xác

Điều này không đúng bởi máy phát hiện nói dối hoàn toàn có thể tiếp nhận các dấu hiệu giả và đưa ra kết quả sai. Thậm chí trên thế giới đã từng có lớp học hướng dẫn cách “qua mặt” máy phát hiện nói dối. Ngày nay, loại máy này đã bị hạn chế sử dụng hơn rất nhiều.

Nhầm Lẫn Giữa Củng Cố Hành Vi Tích Cực (Positive Reinforcement) Và Củng Cố Hành Vi Chống Lại Tiêu Cực (Negative Reinforcement)

Củng cố hành vi tích cực là cách thể hiện sự khuyến khích, thúc đẩy củng cố (thường gọi là kích thích tích cực – reinforcing stimulate) cho một người để giúp họ thực hiện các hành vi họ mong muốn cũng như làm cho hành vi đó xảy ra nhiều hơn trong tương lai. Ví dụ một người mẹ khen (kích thích tích cực – reinforcing stimulus) con trai vì đã làm bài tập chăm chỉ (hành vi – behavior).

Củng cố hành vi chống lại tiêu cực là thực hiện một hành vi cụ thể để giảm sự khó chịu hoặc hậu quả tiêu cực (được gọi là các kích thích tiêu cực – aversive stimulus). Và hành vi này sẽ còn xảy ra trong tương lai để tránh những hậu quả không dễ chịu. Ví dụ một đứa trẻ làm việc nhà (hành vi – behavior) để ngăn chặn sự cằn nhằn (kích thích tiêu cực - aversive stimulus) của mẹ.

Như vậy, có thể thấy rằng Củng cố hành vi tích cực là tăng các hành vi nhờ các kích thích tích cực còn Củng cố hành vi chống lại tiêu cực là tăng các hành động để tránh gặp phải các kích thích gây khó chịu.

Nhầm Lẫn Giữa Củng Cố Hành Vi Chống Lại Tiêu Cực (Negative Reinforcement) Và Trừng Phạt (Punishment)

Trừng phạt là thực hiện một kích thích để ngăn chặn một hành vi không tốt đã xảy ra sẽ không xảy ra trong tương lai nữa. Ví dụ một đứa trẻ nói chuyện riêng trong giờ học (hành vi – behavior) và cô giáo khiển trách chúng (kích thích - stimulus) để hành vi này không tiếp diễn thêm.

So với Củng cố hành vi chống lại tiêu cực là tăng tần suất của hành vi để chống lại kích thích tiêu cực thì Trừng phạt là sử dụng kích thích để làm giảm tần suất của hành vi.

Tâm Thần Phân Liệt Là Đa Nhân Cách?

Thực tế, Tâm thần phân liệt (Schizophrenia) và Đa nhân cách (Multiple Personalities) đều là những rối loạn tâm thần vô cùng nguy hiểm nhưng không phải là một. Chúng dễ gây nhầm lẫn vì chúng thường có triệu chứng giống nhau: chúng khiến cho người mắc bệnh đôi khi đột nhiên trở nên giống như một người khác.

Rối loạn đa nhân cách là một dạng Rối loạn nhận dạng phân ly (Dissociative Identity Disorder), thể hiện ở việc người mắc phải có ít nhất hai nhân cách khác biệt và tách rời nhau hoàn toàn. Các nhân cách này cùng chung sống trong một cơ thể và có xu hướng đặc điểm, tính cách khác nhau. Chúng thay nhau xuất hiện trong các thời điểm khác biệt và không có nhận thức hay ký ức về nhau.

Tâm thần phân liệt là một vấn đề rất nặng về sức khỏe tâm thần thuộc nhóm rối loạn tâm thần, thường tiến triển dần dần và có yếu tố mãn tính. Người bị tâm thần phân liệt thường có những khoảng gián đoạn trong suy nghĩ và cảm xúc, họ nghe thấy những âm thanh ảo giác và nhìn thấy những ảo ảnh khiến họ cảm thấy như có một con người khác sống bên trong họ. Tuy nhiên đây chỉ là các gián đoạn và không có nhân cách mới nào sinh ra khi mắc tâm thần phân liệt.

Tìm hiểu thêm về các nhầm lẫn liên quan đến tâm thần phân liệt tại đây.

Mọi Người Tìm Hiểu Tâm Lý Học Vì Họ Đang Gặp Vấn Đề Trong Cuộc Sống

Điều này không đúng chút nào. Trong khi nhiều người học tâm lý học vì họ muốn giúp đỡ người khác thì cũng có rất nhiều người khám phá bộ môn này chỉ vì họ thấy nó thú vị hoặc có xu hướng nghiên cứu nó.

Nguồn: