Nói Chuyện Với Bạn Bè Khác Gì So Với Tư Vấn Tâm Lý Cùng Chuyên Gia?

Có rất nhiều người thắc mắc rằng khi gặp những trở ngại, họ có thể dựa vào một người bạn, người thân – một người đủ hiểu biết và thông thái để giúp họ đưa ra lời khuyên, vậy điều này có gì khác so với việc tìm một nhà tâm lý học để tư vấn tâm lý? Trên thực thế, có những sự khác biệt rõ ràng giữa hai cách thức này. Hãy cùng tìm hiểu chúng qua bài viết dưới đây.

Những Lợi Ích Khi Trò Chuyện Cùng Chuyên Gia Tư Vấn Tâm Lý

Bạn Có Thể Thẳng Thắn

Hầu hết chúng ta – đặc biệt là những người trưởng thành – đều luôn tự xây dựng một hình mẫu và cố gắng bảo vệ hình tượng của bản thân như một bản năng. Chắc chắn không dễ gì để người khác nhìn sâu vào bên trong và đánh giá những góc khuất của họ. 

Kể cả khi bạn nói chuyện với người bạn thân nhất, bạn vẫn muốn duy trì những hình ảnh đẹp trong mắt họ. Vì vậy, bạn có thể sẽ không chia sẻ toàn bộ những điều thầm kín - thứ mà có thể khiến họ không còn đề cao bạn. Ngoài ra, để tránh phải xấu hổ, khi nói chuyện với một người bạn, bạn có thể điều chỉnh đôi chút thông tin về bản thân. Điều này sẽ dẫn đến việc bỏ sót một số chi tiết quan trọng góp phần tháo gỡ vướng mắc cho bạn.

Tuy nhiên, khi nói chuyện cũng như được tư vấn tâm lý với chuyên gia, bạn hoàn toàn có thể thẳng thắn và thành thực hơn. Bạn sẽ không cảm thấy lo lắng hay ngại ngùng khi chia sẻ về hoàn cảnh của mình bởi bạn hiểu rằng họ đang xem vấn đề của bạn dưới góc độ khoa học và khách quan.

Bạn Thực Sự Được Lắng Nghe

Có một sự thật không mấy dễ chịu là thường khi ai đó đang nghe bạn nói, họ sẽ luôn phải nghĩ xem sau đó họ nên đáp lại bạn thế nào. Thậm chí có những người không hẳn tập trung 100% để lắng nghe bạn.  

Một nhà trị liệu hoặc bác sĩ tâm lý thực sự được đào tạo để lắng nghe. Họ không chỉ lắng nghe những gì bạn đang nói, họ còn “lắng nghe” cả những gì bạn không trực tiếp bộc lộ. Họ “lắng nghe” ngôn ngữ cơ thể của bạn hoặc những câu chuyện mà có thể khiến bạn rơi nước mắt.

Không phải ai cũng có cơ hội được “nhìn thấy” và “nghe thấy” những điều thầm kín và ẩn sâu ở người khác và ở trình độ của một chuyên gia. Các liệu pháp mang tới lợi ích này và đã có nhiều thân chủ đánh giá tích cực về những lợi ích của nó.

Sự Khách Quan Của Một Chuyên Gia

Nếu bạn đang nói với một người thân về một lựa chọn khó khăn mà bạn cần phải thực hiện, họ có thể sẽ thay bạn quyết định một cách vô tình hoặc cố tình, từ đó ảnh hướng đến kết quả của bạn. Ví dụ, nếu bạn nói với họ về việc bạn sẽ chuyển đến một đất nước khác để sinh sống, họ sẽ nói rằng họ sẽ nhớ bạn nếu bạn đi. Điều này có thể ảnh hưởng đến quan điểm về việc di chuyển của bạn. Hãy nhớ rằng, điều này không phải là họ có ý xấu hay đang cố gắng phá hoại bạn, chỉ là họ có những cảm xúc với quyết định của bạn và điều này đã tác động đến quan điểm của họ.

Một chuyên gia tư vấn tâm lý được đào tạo sẽ không có những cảm xúc giống với bạn bởi vai trò của họ là trung lập và khách quan. Đó luôn là một vai trò quan trọng đi kèm với kinh nghiệm cần thiết mà một nhà trị liệu có.

Tư Vấn Tâm Lý Khác Gì So Với Trò Chuyện Thông Thường?

Bởi vì liệu pháp trò chuyện dựa trên nguyên tắc cơ bản của cuộc trò chuyện, nên đôi khi ngay cả những người chưa bao giờ thực hiện nó cũng có xu hướng nghĩ rằng họ hiểu về nó. Ví dụ, một số người cho rằng liệu pháp trò chuyện là họ sẽ trả tiền cho ai đó để lắng nghe họ phàn nàn hoặc họ sẽ trả tiền để nhận về lời khuyên. Tuy nhiên, điều này không đúng. Dưới đây là những hiểu lầm bạn nên biết để tránh.

Giúp Đưa Ra Quyết Định

Đó là một quan niệm sai lầm phổ biến khi bạn thấy chuyên gia trị liệu cho bạn lời khuyên về những việc nên làm. Đúng là sẽ có lúc họ phải đưa ra các chỉ dẫn, ví dụ như khi bạn đang có những hành động tiêu cực hay thậm chí là nguy hiểm - ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn - thì các chuyên gia cần tư vấn tâm lý cho bạn những lựa chọn về lối sống đã được khoa học chứng minh là có lợi, chẳng hạn như dành thời gian để ngủ đủ giấc.

Tuy nhiên, việc bảo một người ly hôn hoặc đổi nghề không phải là công việc của một nhà trị liệu. Điều mà một nhà trị liệu giỏi có thể làm là thực hành cách đặt câu hỏi theo kiểu Socrate. Thay vì bảo bạn hãy ly hôn, họ có thể hỏi bạn rằng mối quan hệ hôn nhân này khiến bạn cảm thấy thế nào. Hoặc họ có thể đặt tình huống rằng bạn có muốn con cái bạn hoặc em trai/em gái của bạn sống với mẫu người như vợ/chồng hiện tại của bạn không? Những câu hỏi này được thiết kế để khiến bạn suy ngẫm về tình huống của mình và giúp bạn tự kết luận đâu là cách hành động khôn ngoan nhất.

Giúp Chúng Ta Phàn Nàn

Liệu pháp trò chuyện không phải là một cuộc phàn nàn từ đầu đến cuối. Tất nhiên là sẽ có lúc, các nhà trị liệu nghe bạn nói về những gì diễn ra trong cuộc sống của bạn. Tuy nhiên phần lớn liệu pháp tâm lý này là nhằm hướng dẫn bạn trong một quá trình suy ngẫm về cuộc sống của chính mình và xác định những trở ngại để bạn trở thành phiên bản tốt hơn của bản thân.

Liệu pháp trò chuyện cũng là một cuộc thảo luận trung thực về những gì đã gây trở ngại trong cuộc sống của bạn. Sau đó, bạn có thể được hỗ trợ bằng cách thực hiện những thay đổi đối với các kiểu suy nghĩ hoặc hành vi đang cản trở hạnh phúc và thành công của bạn. Những lời phàn nàn sẽ không dẫn đến những thay đổi đó và sẽ không có tác dụng chữa bệnh.

Đổ Lỗi Cho Cha Mẹ 

Trị liệu là tìm ra những cấu trúc đang xảy ra và gây ra những sự tiêu cực trong cuộc sống của bạn. Ngoài ra, trị liệu cũng phản ánh về nguồn gốc có thể của những cấu trúc đó. Thông thường, cách chúng ta được nuôi dạy thành người lớn sẽ là một trong các chủ đề của liệu pháp tâm lý. Bởi theo nghiên cứu, có rất nhiều những tổn thương sâu bên trong tâm lý con người được hình thành từ thời thơ ấu.

Nhiều người có sự tôn trọng rất lớn với cha mẹ của họ, vì vậy họ né tránh liệu pháp tâm lý vì họ nghĩ rằng cha mẹ của họ sẽ bị mang ra chỉ trích và không được tôn trọng trong quá trình này. Điều này khác hoàn toàn với việc chỉ ra sự thật và nó dựa trên những quan điểm sai lệch về quy trình trị liệu.

Trong liệu pháp tâm lý, những năm tháng trải qua của một người trưởng thành được được xem xét qua lăng kính của những nghiên cứu về cách thức và kết quả của một số phương pháp nuôi dạy con cái. Nó cũng xem xét các khía cạnh trong các mối quan hệ đầu tiên của bạn đã định hình con người bạn như thế nào, từ đó giúp bạn hiểu thêm về lý do bạn đưa ra những lựa chọn trong hiện tại. Điều này không hề liên quan đến việc đổ lỗi cho cha mẹ của bạn.

Cân Bằng Giữa Trị Liệu Và Trò Chuyện Với Bạn Bè, Người Thân

Dịch vụ tư vấn tâm lý không thể thay thế những cuộc trò chuyện với bạn bè, người thân và ngược lại. Mỗi hình thức trò chuyện đều có ý nghĩa và cung cấp những đóng góp khác nhau và có giá trị nhất định đối với bất kỳ ai.

Trò chuyện với bạn bè mang lại nhiều ý nghĩa.  Ví dụ như, các chuyên gia về sức khỏe tâm thần thường không đụng chạm vào thân chủ của họ bởi các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp. Do đó, khi bạn thực sự cần một cái ôm thì việc trò chuyện với bạn của mình - đi kèm với những cử chỉ an ủi vỗ về - có thể mang đến một sự thúc đẩy tốt cho tâm lý của bạn.  Ngoài ra, có những trường hợp bạn muốn được tư vấn tâm lý và hướng dẫn hoàn toàn về một vấn đề vì bạn thực sự cảm thấy bế tắc trong việc đưa ra quyết định của mình nhưng những chuyên gia thường tránh đưa ra lời khuyên thẳng thắn về một vấn đề, thì nhận những chỉ dẫn từ bạn bè là một điều hữu ích.

Liệu pháp trò chuyện cũng cung cấp những lợi ích nhất định, ví dụ như bạn hoàn toàn được lắng nghe. Về phía ngược lại, nó cũng giúp bạn biết lắng nghe tốt hơn trong các mối quan hệ khác. Điều này đến từ việc bạn không chỉ thấu hiểu tầm quan trọng của sự lắng nghe khi làm việc với các chuyên gia mà còn bởi bạn không còn cảm thấy bị thiếu sự lắng nghe nữa. Trước đây, bạn có thể luôn là người muốn chia sẻ nhiều nhất trong đám bạn của mình nhưng bây giờ, nhu cầu đó của bạn đã giảm đi phần nào. Ngoài ra, trong quan hệ bạn bè, người ta lo lắng sẽ trở thành gánh nặng cho người khác nên ít muốn chia sẻ những điều tiêu cực. Còn trong các buổi trị liệu, việc phải trả phí khiến bạn có cảm giác thoải mái và nhẹ nhõm hơn, cảm thấy “có quyền” được tự do nói ra mọi thứ hơn.

Đặc biệt, nếu bạn đang phải vật lộn với các rối loạn tâm lý, bạn sẽ cần sự giúp đỡ từ những chuyên gia tâm lý thực thụ. 

Nguồn: Verywellmind - How Is Talk Therapy Different From Talking to a Friend?

Xem Thêm: Tư vấn tâm lý online