Sang Chấn Tập Thể Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Như Thế Nào?

Sang chấn tập thể (Collective Trauma) đề cập đến một sự kiện đau thương mà một nhóm người cùng trải nghiệm. Sang chấn này có thể liên quan đến một nhóm nhỏ, như một gia đình, hoặc có thể liên quan đến toàn xã hội.

Các sự kiện đau thương ảnh hưởng đến các nhóm có thể bao gồm tai nạn máy bay, thiên tai, vụ xả súng hàng loạt, nạn đói, chiến tranh hoặc đại dịch. Những sang chấn tập thể nổi tiếng bao gồm chế độ nô lệ Mỹ, thảm họa Holocaust, vụ đánh bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki, vụ tấn công Trân Châu Cảng, vụ khủng bố ngày 11 tháng 9 và đại dịch COVID-19.

Mọi người không nhất thiết phải trải nghiệm sự kiện trực tiếp để cảm nhận tác động của sang chấn. Ví dụ, đọc tin tức về các sự kiện cũng có thể gây sang chấn.

Những trải nghiệm đau thương có thể gây ra sự thay đổi lớn trong cách mọi người trong cùng một nền văn hóa cư xử, cảm nhận, làm việc và nuôi dạy con cái của họ.

Ảnh Hưởng Của Sang Chấn Đối Với Sức Khỏe Tâm Thần 

Một số trải nghiệm đau thương mang tính cá nhân. Ví dụ, một tai nạn suýt chết có thể chỉ ảnh hưởng đến một người. Trải nghiệm đau thương có thể dẫn đến nhiều phản ứng sinh lý, tâm lý, quan hệ, tinh thần và xã hội khác nhau.

Một số người vượt qua trải nghiệm đau thương mà không bị ảnh hưởng quá nhiều. Số còn lại có thể thay đổi vĩnh viễn bởi một sự kiện sang chấn. Mức độ chính xác mà các phản ứng đối với trải nghiệm sang chấn khác nhau phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tiền sử sang chấn, các yếu tố gây căng thẳng hiện tại, mức độ phục hồi và mức độ có các mối quan hệ có ý nghĩa.

Một tình huống sang chấn có thể làm thay đổi khả năng đối phó với căng thẳng của một người. Nhiều người có thể cảm thấy như thể cuộc sống của họ mất đi ý nghĩa và họ có thể gặp khó khăn trong việc cảm nhận niềm vui. Đôi khi, mức độ phản ứng sang chấn có thể giảm dần theo thời gian. Người ta có thể vật lộn với căng thẳng, lo lắng hoặc khó ngủ trong vài ngày hoặc vài tuần, nhưng theo thời gian, các triệu chứng có thể cải thiện.

Một số trải nghiệm đau thương khác được chia sẻ trong nhóm. Mặc dù tác động đối với sức khỏe tâm thần có thể rất khác nhau giữa từng cá nhân, nhưng hầu hết mọi người đều có sự đồng tình chung rằng trải nghiệm sang chấn đã ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của họ theo cách này hay cách khác. Chúng ta sẽ tìm hiểu mức độ ảnh hưởng của chúng đối với chúng ta với tư cách là tập thể cũng như cá nhân trong tương lai.

Các Tình Trạng Bắt Nguồn Từ Sang Chấn

Sang chấn gắn liền với sự phát triển của nhiều tình trạng tâm thần. Một số người phát triển PTSD - một tình trạng sức khỏe tâm thần được đặc trưng bởi các triệu chứng như ác mộng và hồi tưởng. Những người bị PTSD có thể gặp khó khăn trong việc tập trung và họ có thể cố gắng tránh bất cứ điều gì khiến họ nhớ đến sự kiện đau buồn.

Ngoài ra, nhiều người có thể đối mặt với nỗi lo âu sau một sự kiện sang chấn. Lo âu bắt đầu như một phản ứng bình thường đối với các dấu hiệu nguy hiểm nhưng trở thành bệnh lý khi nó tiếp tục ảnh hưởng khi không có điều gì tác động trực tiếp lên chúng ta.

Nhiều người đã phải trải qua sự lo âu do hậu quả của một trải nghiệm sang chấn. Ví dụ, đại dịch COVID-19 khiến nhiều người cảm thấy lo sợ và không chắc chắn về cuộc sống. Cho dù họ lo về việc gì đi nữa - bị ốm, không thể đến thăm những người thân yêu, trẻ em phải nghỉ học, tương lai tài chính của họ hoặc tiêm chủng - đại dịch đã tạo ra một trải nghiệm tập thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của hầu hết mọi người một cách tương đồng.

Phản Ứng Tích Cực Với Sang Chấn

Những sự kiện đau thương cũng có thể là cơ hội để phát triển vượt bậc. Trên thực tế, các nhà nghiên cứu gọi đây là sự phát triển sau sang chấn.

Tự Trọng Cao Hơn

Sau trải nghiệm đau thương, một số cá nhân cho biết họ có lòng tự trọng lớn hơn và các mối quan hệ tích cực hơn. Họ có thể nói rằng trong khi họ ước sự kiện đau buồn không xảy ra, họ cảm thấy tốt hơn so với trước.

Đôi khi, sang chấn có thể tác động đến toàn bộ một nhóm hoặc cộng đồng theo hướng giúp họ tạo ra thay đổi tích cực. Họ có thể cảm thấy được hỗ trợ lẫn nhau. Họ có thể đến với nhau vì một mục tiêu chung. Và họ thậm chí có thể cảm thấy ít đau đớn về mặt tâm lý hơn khi đó là trải nghiệm chung.

Khi các nhóm hoặc xã hội trải qua những trải nghiệm đau thương, họ có thể phát triển các chiến lược và cách phục hồi tích cực để đối phó, bao gồm cả ngâm nga, ca hát và nhảy.

Cả Kết Quả Tích Cực Và Tiêu Cực Đều Có Thể Xảy Ra

Phần lớn các nghiên cứu thường tập trung vào những người có kết quả hoặc tích cực hoặc tiêu cực sau một sự kiện đau buồn. Nhưng một số người trải nghiệm cả hai. Họ có thể có một số triệu chứng của PTSD trong khi đồng thời trải qua một số kết quả tích cực do một sự kiện sang chấn để lại.

Tình Đoàn Kết Thúc Đẩy Chữa Lành

Đôi khi, nỗi đau được chia sẻ dẫn đến sự đoàn kết, điều mà thúc đẩy việc chữa lành vì mọi người có thể cùng chống lại và cùng tìm ý nghĩa trong trải nghiệm chung.

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc chia sẻ một nỗi đau chung thực sự có thể giúp một số nhóm gắn kết với nhau. Điều này đã được chứng minh trong cả các nghiên cứu thí nghiệm cũng như thực chứng trên các cộng đồng đã phải chịu đựng một sự kiện sang chấn.

Ví dụ, trong một nghiên cứu kiểm nghiệm, một nhóm người tham gia được yêu cầu hoàn thành các nhiệm vụ gây ra đau đớn, chẳng hạn như nhúng tay vào nước lạnh hoặc thực hiện động tác đứng lên ngồi xuống. Nhóm còn lại được giao các nhiệm vụ không gây đau đớn, chẳng hạn như nhúng tay vào nước ở nhiệt độ phòng và giữ thăng bằng trên một chân trong 60 giây.

Những người tham gia vào nhóm đau cho biết họ cảm thấy gắn bó với nhau hơn so với nhóm không bị đau. Các nghiên cứu sau đó chỉ ra rằng trải nghiệm đau đớn cũng làm tăng tinh thần hợp tác giữa các thành viên trong nhóm.

Hiện tượng tương tự đã được chứng minh vào năm 2010 khi Chile trải qua một trận động đất ảnh hưởng đến hơn 22.000 ngôi nhà. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người chung tay làm việc để lấy nước, thực phẩm, củi, chỗ ở và hỗ trợ tinh thần lẫn nhau cảm nhận tác động của sang chấn yếu hơn. Làm việc cùng nhau làm gia tăng lòng vị tha, hỗ trợ xã hội, sự gắn kết và niềm tin và giá trị xã hội tích cực.

Phản Ứng Tiêu Cực Đối Với Sang Chấn Tập Thể

Toàn bộ cộng đồng có thể gặp các loại triệu chứng giống nhau. Và khi cả một xã hội bị tổn thương, việc chữa lành trở nên khó khăn hơn.

Thật khó để tìm những nhà cung cấp dịch vụ điều trị mà đang không bị ảnh hưởng bởi sang chấn. Và khi bạn bè và gia đình xung quanh bạn đều đang phải vật lộn với các triệu chứng, nhiều khả năng bạn sẽ bị “lây” và cũng phải đối mặt với các triệu chứng đó. Trải nghiệm này rất phổ biến và được gọi là sang chấn gián tiếp.

Sự đau đớn có thể lan rộng và các phản ứng không hữu dụng có thể bị bình thường hóa. Ví dụ, toàn bộ xã hội có thể bắt đầu tích trữ lương thực sau một nạn đói, ngay cả khi nguồn cung cấp thực phẩm dồi dào trở lại. Lo âu có thể dễ lây lan khi mọi người bắt đầu sống trong trạng thái căng thẳng mãn tính. Nhiều người có thể phải chịu đựng và toàn bộ cộng đồng có thể phải vật lộn để tiến lên.

Sang Chấn Lan Truyền Giữa Các Thế Hệ

Những người đã trải qua những trải nghiệm đau thương có thể truyền lại những phản ứng sang chấn của họ cho thế hệ tiếp theo. Điều này có thể được nhìn thấy trong các gia đình. Ví dụ, một bậc cha mẹ từng bị lạm dụng đáng kể khi còn nhỏ có thể nuôi dạy những đứa trẻ sợ hãi và lo lắng.

Tuy nhiên, sang chấn giữa các thế hệ cũng có thể được nhìn thấy trong toàn xã hội. Ví dụ, những người sống sót sau nạn diệt chủng có thể tiếp tục nuôi dạy những đứa trẻ có các triệu chứng bị sang chấn mặc dù những đứa trẻ đó không thực sự hiện diện trong sự kiện đau buồn.

Một nghiên cứu cho thấy sang chấn giữa các thế hệ xảy ra ở Ukraine. Những người sống sót sau Holodomor, nạn đói ảnh hưởng đến hàng triệu người Ukraine thuộc Liên Xô từ năm 1932 đến năm 1933, dường như đã truyền sang chấn cho con cháu của họ.

Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy một số vấn đề, chẳng hạn như những hành vi có nguy cơ gây hại cho sức khỏe, lo âu và xấu hổ, tích trữ thực phẩm, ăn quá nhiều, phong cách nuôi dạy con cái độc đoán, nhu cầu tình cảm cao và thiếu niềm tin vào cộng đồng, đã được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Các thế hệ trẻ hơn dường như đang ở trong “chế độ sinh tồn” mặc dù họ vẫn an toàn.

Những cộng đồng mà đã trải qua những trải nghiệm đau thương, từ các vụ xả súng hàng loạt đến thiên tai, có thể truyền lại những phản ứng sang chấn của họ cho các thế hệ trẻ. Những câu chuyện họ kể và những hành vi mà họ thể hiện có thể khiến các thế hệ trẻ cũng phải cư xử như thể chính họ đã trải qua những sang chấn đó.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng phản ứng sang chấn có thể được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác không chỉ là tâm lý hoặc hành vi. Đó cũng có thể là hậu quả sinh học từ sang chấn.

Một nghiên cứu xem xét tuổi thọ của các tù binh trong cuộc nội chiến cho thấy những người lính bị giam giữ trong điều kiện khắc nghiệt hơn có con trai chết ở độ tuổi trẻ hơn. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng con trai của những cựu tù binh bị bỏ tù khi điều kiện trại tồi tệ nhất có nguy cơ tử vong trước tuổi 45 cao gấp 1,1 lần so với con trai của những người không phải tù binh và nguy cơ chết cao hơn 1,09 lần so với con trai của những cựu tù binh ở điều kiện trại tốt hơn.

Tình trạng bị tù đày của người cha không có bất kỳ tác động nào đến tuổi thọ của con gái. Các tác giả của nghiên cứu nghi ngờ rằng các yếu tố sinh học của người cha bị ảnh hưởng và sang chấn có ảnh hưởng di truyền đến con trai của họ.

Ngoài các nghiên cứu này, sang chấn giữa các thế hệ xảy ra thường xuyên trong xã hội của chúng ta do nghèo đói, tù đày, bạo lực cộng đồng và lạm dụng diễn ra trong gia đình.

Những Thay Đổi Của Xã Hội Sau Sang Chấn Tập Thể

Đôi khi, tác động của sang chấn tập thể có những ảnh hưởng lâu dài đến cách thức vận hành của một xã hội. Lấy ví dụ, cuộc tấn công vào ngày 11/9. Một thay đổi lớn xảy ra sau các cuộc tấn công là cách Cơ quan Quản lý An ninh Vận tải (TSA) kiểm tra an ninh với hành khách. Các biện pháp bảo vệ đó vẫn được duy trì cho đến ngày nay do hậu quả của sự kiện đó. Đó là một sự thay đổi xã hội bắt nguồn từ sang chấn tập thể.

Phạm Vi Truyền Thông

Cách các phương tiện truyền thông đưa tin về một sự cố lớn có thể có tác động đáng kể đến cách các cá nhân và cộng đồng phản ứng với các sự kiện đau thương.

Các Vụ Đánh Bom Marathon Ở Boston

Một ví dụ về cách các phương tiện truyền thông có thể tác động đến phản ứng sang chấn là phản ứng về các cuộc ném bom tại cuộc thi Marathon Boston. Trong một nghiên cứu, người tham gia ở Hoa Kỳ đã thực hiện một cuộc khảo sát từ hai đến bốn tuần sau các vụ đánh bom. Rồi họ được khảo sát lại sáu tháng sau đó.

Câu trả lời được dùng để đo các triệu chứng căng thẳng cấp tính của họ. Họ cũng cung cấp thông tin về thời gian họ dành ra để theo dõi các phương tiện truyền thông đưa tin về các vụ đánh bom. Họ cũng cung cấp thông tin về tính chất của hình ảnh trên phương tiện truyền thông là sinh động (đẫm máu) hay không (hỗn loạn, không đẫm máu).

Sáu tháng sau, họ báo cáo các triệu chứng căng thẳng sau sang chấn, đánh giá mức độ sợ hãi khủng bố và báo cáo mức độ thường xuyên mà sức khỏe thể chất và tinh thần của họ ảnh hưởng đến hoạt động xã hội và liên quan đến công việc trong tuần trước đó.

Những người tiếp xúc nhiều hơn với hình ảnh sinh động đã báo cáo các triệu chứng căng thẳng cấp tính hơn trong những tuần sau vụ đánh bom. Họ cũng biểu hiện sự gia tăng trong các triệu chứng căng thẳng sau sang chấn, nỗi sợ hãi về khủng bố trong tương lai và suy giảm chức năng sáu tháng sau đó.

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng cả mức độ tiếp xúc với phương tiện truyền thông cũng như nội dung tiếp cận đều có liên quan đến việc gia tăng các triệu chứng gặp phải.

Tiếp Nhận Tin Tức Về Một Sự Kiện Đau Thương

Những hình ảnh được miêu tả trên phương tiện truyền thông góp phần nhiều vào những sang chấn xảy ra trong xã hội. Vì vậy, điều quan trọng là phải nhận thức được về tin tức mà bạn đang xem trong một sự kiện đau buồn. Xem đi xem lại những hình ảnh khủng khiếp về cái chết, sự tàn phá và tuyệt vọng có thể khiến bạn bị tổn thương, ngay cả khi bạn không gặp bất kỳ nguy hiểm nào về thể chất.

Internet đã làm cho việc tiếp cận phương tiện truyền thông suốt ngày đêm trở nên dễ dàng. Và bạn khó có thể ngừng việc liên tục lướt qua các tin tức để cảm thấy như thể mình đang cập nhật những sự kiện mới nhất. Nhưng bạn có thể cập nhật mà không cần đắm chìm vào những thông tin này mọi lúc.

Mạng Xã Hội

Mạng xã hội cũng đóng một vai trò trong phản ứng tập thể đối với một sự kiện sang chấn. Tại bất kỳ thời điểm nào, bạn có thể truy cập mạng xã hội để xem những người khác đang ứng phó với thiên tai hoặc khủng bố như thế nào. Với mạng xã hội, hình ảnh và câu chuyện có thể hiển thị trực diện vì chúng được chia sẻ thường xuyên.

Sự Tiêu Cực Đối Với Sức Khỏe Tâm Thần

Việc dán mắt vào mạng xã hội khi một sự kiện đau thương lớn đang diễn ra có thể gây hại cho sức khỏe tâm thần của bạn. Ví dụ, nghe mọi người tranh luận về cách tốt nhất để ứng phó với một sự kiện khủng khiếp có thể làm tăng cảm giác tuyệt vọng.

Xem đi xem lại cùng một hình ảnh sinh động có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Việc cai nghiện mạng xã hội thường rất hữu ích để giúp não của bạn được nghỉ ngơi một chút.

Mạng Xã Hội Có Thể Tích Cực

Đôi khi các phản hồi trên mạng xã hội có thể hữu ích. Trò chuyện với những người có thể đồng cảm với trải nghiệm của bạn và những người chia sẻ nỗi đau với bạn có thể giúp bạn chữa lành. Mọi người có thể trở thành một phần của các mạng lưới hỗ trợ, tìm hiểu và tham gia vào các nhóm trị liệu cũng như tìm hiểu về các tọa đàm và các chương trình hội thảo mà trong đó những người khác được quan sát quá trình trị liệu.

Sau vụ khủng bố năm 2015 ở Paris, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra các cuộc trò chuyện trên Twitter. Họ đã thu thập các tweet với các # cụ thể và sử dụng chúng để xác định hơn 62.000 tài khoản. Sau đó, họ phân tích nội dung tweet của những người dùng này từ tháng 4 năm 2015 đến tháng 6 năm 2016 để xác định xem liệu cách sử dụng từ ngữ trước và sau các cuộc tấn công có sự khác biệt không.

Họ đo tần suất của các cụm từ ảnh hưởng tích cực và tiêu cực, biểu hiện của các giá trị được chia sẻ, biểu hiện của nỗi buồn, lo lắng và tức giận và các cụm từ liên quan đến hành vi xã hội. Nhìn chung, họ phát hiện ra rằng sự gia tăng các thuật ngữ có ảnh hưởng tiêu cực và các biểu hiện của sự lo lắng và buồn bã kéo dài hơn một tuần.

Việc sử dụng các thuật ngữ liên quan đến hành vi xã hội và các giá trị được chia sẻ đã tăng lên sau các cuộc tấn công và duy trì ở mức cao trong vài tháng sau các cuộc tấn công. Xu hướng này ủng hộ ý tưởng rằng sau một thảm họa, các thành viên của cộng đồng có liên quan sẽ nói rất nhiều về trải nghiệm của họ. Điều này có thể dẫn đến một cảm xúc tập thể có thể thúc đẩy hành vi ủng hộ xã hội, bao gồm cả tình đoàn kết.

Lời Kết

Sau một sự kiện đau buồn, điều quan trọng là phải xem xét cách bạn cũng như cách cộng đồng của bạn phản ứng với sự kiện đó. Khi xem một sự kiện đau buồn như một cách để cùng nhau cố gắng vì lợi ích chung, bạn có thể nhận thấy rằng mình được chữa lành nhanh hơn sau trải nghiệm đó. Bạn có thể thấy mình tiến về phía trước mạnh mẽ hơn và tốt hơn trước đây.

Nguồn: How Collective Trauma Impacts Your Health. Verywell Mind (2020). 

Bài viết liên quan

Gọi cho tôi

Hãy gửi thông tin cho chúng tôi, nhân viên tư vấn của Viện sẽ liên hệ lại Quý khách trong vòng 24h. Thông tin của Quý khách chỉ để chúng tôi liên hệ và không gửi cho bên thứ ba.

Tài nguyên

Trắc nghiệm

https://tracnghiem.tamlyvietphap.vn/