Nuôi dạy trẻ ADHD không giống như những cách nuôi dạy trẻ truyền thống. Việc thiết lập các luật lệ và các thói quen trong gia đình gần như là không thể, tùy thuộc vào mức độ của các triệu chứng đứa trẻ gặp phải mà sẽ có những cách tiếp cận khác nhau. Việc đối phó với các hành vi của trẻ ADHD có thể sẽ gây ra những khó chịu hay bực dọc nhưng đó là cách để cuộc sống của bạn trở nên dễ dàng hơn.
Bố mẹ có con mắc ADHD phải chấp nhận rằng, về chức năng não bộ, con sẽ khác với những trẻ khác. Mặc dù trẻ ADHD có thể vẫn học được điều gì chấp nhận được điều gì không, nhưng chứng rối loạn của con khiến chúng dễ có hành vi bốc đồng.
Bố mẹ có con mắc ADHD phải chấp nhận rằng, về chức năng não bộ, con sẽ khác với những trẻ khác. Mặc dù trẻ ADHD có thể vẫn học được điều gì chấp nhận được điều gì không, nhưng chứng rối loạn của con khiến chúng dễ có hành vi bốc đồng.

Bồi dưỡng sự phát triển của trẻ ADHD có nghĩa là bạn phải sửa đổi hành vi của mình và học cách quản lý hành vi của trẻ. Có thể sử dụng thuốc cho những bước đầu tiên của quá trình điều trị. Các kỹ thuật hành vi trong quản lý các triệu chứng của trẻ ADHD phải luôn được áp dụng đúng cách. Bằng cách làm theo những hướng dẫn này, bạn có thể hạn chế các hành vi quậy phá và giúp con bạn vượt qua sự thiếu tự tin.
Nguyên tắc của liệu pháp quản lý hành vi
Có 2 nguyên tắc cơ bản của liệu pháp quản lý hành vi. Nguyên tắc thứ nhất là khuyến khích và khen thưởng những hành vi tốt (củng cố tích cực). Nguyên tắc thứ 2 là loại bỏ các phần thưởng khi có hành vi xấu với những hậu quả thích đáng, dẫn đến việc dập tắt hành vi. Bạn dạy con rằng hành động đó sẽ dẫn đến hậu quả bằng cách thiết lập các quy tắc và kết quả rõ ràng cho việc tuân theo hoặc không tuân theo các quy tắc này. Những nguyên tắc này phải được tuân thủ trong mọi lĩnh vực cuộc sống của trẻ cả ở nhà, trong lớp và ngoài xã hội.

Quyết định trước xem hành vi nào chấp nhận được hành vi nào không
Mục tiêu của việc sửa đổi hành vi là giúp con bạn xem xét hậu quả của hành động và kiểm soát xung động khi thực hiện hành vi đó. Điều này đòi hỏi sự đồng cảm, kiên nhẫn, tình cảm, nghị lực và sức lực của cha mẹ. Cha mẹ phải là người đầu tiên quyết định hành vi nào là được phép và không được phép với trẻ. Điều quan trọng là phải tuân thủ các nguyên tắc này. Việc trừng phạt hành vi của trẻ lần 1 rồi sau đó lại dung túng cho chúng vào lần sau sẽ có hại cho sự tiến bộ của trẻ. Một số hành vi không bao giờ được chấp nhận chẳng hạn như những hành vi tức giận bộc phát, không muốn thức dậy vào buổi sáng hoặc không sẵn sàng tắt TV khi được yêu cầu.
Con bạn có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và thực hiện các hướng dẫn của bạn. Những quy tắc nên đơn giản và rõ ràng và trẻ nên được thưởng nếu làm tốt những quy tắc đó. Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng một hệ thống điểm. Ví dụ, cho phép con bạn tích lũy điểm từ hành vi tốt để đổi lấy tiền, thời gian xem TV hoặc chơi điện tử. Nếu bạn có một danh sách những quy tắc gia đình, viết chúng ra và đặt chúng ở nơi dễ thấy. Sự lặp lại và củng cố những hành vi tích cực có thể giúp con hiểu những luật lệ đó.
Con bạn có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và thực hiện các hướng dẫn của bạn. Những quy tắc nên đơn giản và rõ ràng và trẻ nên được thưởng nếu làm tốt những quy tắc đó. Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng một hệ thống điểm. Ví dụ, cho phép con bạn tích lũy điểm từ hành vi tốt để đổi lấy tiền, thời gian xem TV hoặc chơi điện tử. Nếu bạn có một danh sách những quy tắc gia đình, viết chúng ra và đặt chúng ở nơi dễ thấy. Sự lặp lại và củng cố những hành vi tích cực có thể giúp con hiểu những luật lệ đó.
Vạch ra các quy tắc, nhưng một số có thể linh hoạt
Một điều quan trọng là phải thường xuyên khen thưởng những hành vi tốt và ngăn chặn những hành vi tiêu cực, nhưng bạn cũng không nên quá nghiêm khắc với con mình. Hãy nhớ rằng trẻ ADHD có thể không thích nghi với sự thay đổi như những người khác. Bạn phải học cách cho phép con bạn phạm sai lầm khi chúng học hỏi. Những hành vi có vẻ kỳ lạ tuy nhiên không gây bất lợi cho con bạn hoặc bất kỳ ai khác nên được chấp nhận như một phần cá tính của con. Điều đó sẽ thật sự có hại nếu ngăn cản, cấm đoán những hành vi được có vẻ khác thường của trẻ chỉ vì bản thân bạn nghĩ những hành vi này kỳ quặc.

Quản lý sự hung hăng
Sự bộc phát tính hung hăng của trẻ ADHD có thể là một vấn đề khá phổ biến. “Time-out” là một cách hiệu quả để xoa dịu cả bạn và con bạn. Nếu con của bạn cư xử không tốt ở nơi công cộng vì cáu giận, những hành vi này phải được loại bỏ ngay lập tức một cách bình tĩnh và dứt khoát. Phương pháp “Time-out” nên được giải thích cho trẻ như là một khoảng thời gian để làm dịu đi cảm xúc tiêu cực và cho trẻ thời gian suy nghĩ về những hành vi không tốt mà trẻ đã thể hiện. Cố gắng phớt lờ những hành vi gây rối không quá nghiêm trọng như một cách để cho con bạn giải phóng năng lượng bị dồn nén bên trong. Tuy nhiên, hành vi phá hoại, lạm dụng hoặc cố ý gây dối trái với các quy tắc bạn thiết lập sẽ luôn bị trừng phạt.
Những “việc nên làm” khác để đối phó với ADHD
Thiết lập quy tắc
Hãy tạo thói quen cho con bạn và thực hiện chúng hàng ngày. Thiết lập luật lệ quen trong bữa ăn, quanh việc làm bài tập về nhà, giờ chơi và thời giờ ngủ. Những công việc đơn giản hàng ngày, chẳng hạn như để con bạn sắp xếp quần áo cho ngày hôm sau, có thể thiết lập trật tự cho con.

Chia nhiệm vụ thành nhiều phần nhỏ dễ quản lý
Thử dùng một cuốn lịch treo tường lớn để nhắc nhở trẻ về những điều chúng cần làm. Đánh dấu những việc cần làm và bài tập về nhà có thể giúp con bạn không bị choáng ngợp với các công việc trong ngày. Ngay cả những thói quen vào buổi sáng cũng nên được chia nhỏ thành các công việc riêng biệt cho dễ thực hiện.
Đơn giản hóa và sắp xếp lại cuộc sống của con bạn
Tạo một không gian đặc biệt yên tĩnh để con bạn có thể đọc sách, làm bài tập về nhà và nghỉ ngơi sau những ồn ào cuộc sống hàng ngày. Giữ cho căn nhà gọn gàng, ngăn nắp để con biết mọi thứ diễn ra thế nào. Điều này giúp giảm bớt những phiền nhiễu không cần thiết.
Hạn chế sự xao lãng
Trẻ ADHD dễ bị ảnh hưởng bởi những thứ gây xao lãng. Tivi, trò chơi điện tử và máy tính khiến tăng các hành vi bốc đồng và cần được điều chỉnh. Bằng cách giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử và tăng thời gian thực hiện các hoạt động hấp dẫn bên ngoài gia đình, con bạn sẽ có một cách để tích lũy năng lượng.

Khuyến khích con tập thể dục
Hoạt động thể chất đốt cháy năng lượng dư thừa theo những cách lành mạnh. Nó cũng giúp trẻ tập trung sự chú ý vào các chuyển động cụ thể. Điều này có thể làm giảm sự hấp tấp, tăng khả năng tập trung giảm nguy cơ trầm cảm và lo lắng, đồng thời kích hoạt não bộ theo một cách khỏe mạnh. Có nhiều vận động viên chuyên nghiệp có ADHD. Các chuyên gia tin rằng điền kinh có thể giúp một đứa trẻ với ADHD tìm ra một phương pháp tích cực để tập trung niềm đam mê, sự chú ý và năng lượng của chúng.
Điều chỉnh giấc ngủ
Giờ giấc đi ngủ có thể gây ra những khó khăn đối với trẻ có ADHD. Thiếu ngủ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu tập trung, hiếu động và thiếu thận trọng. Giúp con bạn có giấc ngủ ngon hơn là điều quan trọng. Để giúp chúng nghỉ ngơi tốt hơn, hãy loại bỏ các chất kích thích như đường và caffein, đồng thời giảm thời gian xem tivi. Thiết lập một thói quen trước khi đi ngủ lành mạnh và êm dịu.

Khuyến khích con nói ra suy nghĩ
Trẻ ADHD có thể thiếu tự chủ. Điều này khiến trẻ thường nói và hành động trước khi suy nghĩ kỹ càng. Yêu cầu con bạn nói ra những suy nghĩ và lý luận của mình khi chúng muốn làm gì đó. Điều quan trọng là phải hiểu quá trình suy nghĩ của con bạn để giúp con hạn chế các hành vi bốc đồng.
Tăng thời gian chờ đợi
Một cách khác để kiểm soát sự thôi thúc nói trước khi suy nghĩ là dạy con bạn cách dừng lại một chút trước khi nói hoặc trả lời. Khuyến khích những câu trả lời cẩn thận hơn bằng cách giúp con bạn làm bài tập về nhà và đặt những câu hỏi tương tác về chương trình truyền hình hoặc cuốn sách yêu thích của chúng.
Tin tưởng con
Con bạn có thể sẽ không nhận ra được những áp lực mà tình trạng của chúng có thể mang lại. Điều quan trọng là bạn phải luôn tích cực và khuyến khích con. Khen ngợi hành vi tốt của con bạn để chúng biết khi nào điều gì đó đã được thực hiện đúng. Con bạn có thể đang gặp nhiều khó khăn với ADHD hiện tại, nhưng điều đó sẽ không kéo dài mãi mãi. Hãy tin tưởng vào một tương lai tốt đẹp hơn của con.
Tìm kiếm sự tư vấn cá nhân
Bạn không thể làm tất cả. Con bạn cần sự khuyến khích của bạn, nhưng chúng cũng cần sự giúp đỡ của chuyên gia. Tìm một nhà trị liệu để làm việc với con bạn. Đừng ngại tìm kiếm sự hỗ trợ nếu bạn cần. Nhiều bậc cha mẹ quá chú trọng vào con cái đến mức bỏ bê nhu cầu tinh thần của chính mình. Chuyên gia trị liệu có thể giúp kiểm soát căng thẳng và lo lắng của bạn cũng như của con bạn. Các nhóm hỗ trợ địa phương cũng có thể là một lối thoát hữu ích cho phụ huynh.
Nghỉ giải lao
Bạn không thể lúc nào cũng tích cực với tinh thần ủng hộ 100%. Việc có lúc bạn cảm thấy quá tải, thất vọng với bản thân hay với con là điều bình thường. Giống như việc con bạn cũng cần giải lao trong khi học, bạn cũng cần thời gian nghỉ ngơi cho riêng mình. Lên một lịch trình cho mình là cần thiết đối với bất kỳ cha mẹ nào. Hãy cân nhắc việc thuê người giữ trẻ nếu có thể. Các giải pháp giải lao bao gồm:
đi dạo
đến phòng gym,yoga,..
đi dạo
đến phòng gym,yoga,..

Hãy bình tĩnh
Bạn không thể giúp một đứa trẻ bốc đồng nếu bạn đang tự làm trầm trọng thêm vấn đề. Trẻ bắt chước những hành vi mà chúng nhìn thấy xung quanh, vì vậy nếu bạn vẫn điềm tĩnh và kiểm soát được trong lúc bộc phát, điều đó sẽ giúp con bạn làm được như vậy. Hãy dành thời gian để hít thở, thư giãn và thu thập suy nghĩ của bạn trước khi cố gắng xoa dịu con. Bạn càng bình tĩnh, con bạn sẽ càng trở nên bình tĩnh hơn.
Những điều không nên
Đừng quá bận tâm về những thứ nhỏ nhặt
Sẵn sàng thỏa hiệp với trẻ. Nếu con bạn đã hoàn thành hai trong ba công việc mà bạn giao, hãy cân nhắc linh hoạt với nhiệm vụ thứ ba chưa hoàn thành. Đó là một quá trình học hỏi và thậm chí là từng bước nhỏ đều đáng giá.
Đừng để bị áp đảo và đả kích
Hãy nhớ rằng hành vi của con bạn là do rối loạn. ADHD có thể không nhìn thấy được từ bên ngoài, nhưng đó là một khuyết tật và cần được điều trị. Khi bạn bắt đầu cảm thấy tức giận hoặc thất vọng, hãy nhớ rằng con bạn chưa thể “thoát ra ngay khỏi nó” hoặc “đó chỉ là điều bình thường”.
Đừng tiêu cực
Nghe có vẻ đơn giản, nhưng hãy nắm bắt mọi thứ từng chút một và giữ vững quan điểm đó. Những gì khiến bạn căng thẳng hoặc bối rối hôm nay sẽ dần biến mất vào ngày mai thôi.
Đừng để con hoặc sự hỗn loạn kiểm soát bạn
Cuối cùng, hãy nhớ rằng bạn là cha mẹ và bạn chính là người thiết lập những nguyên tắc trong nhà. Hãy kiên nhẫn và nuôi dưỡng, nhưng đừng để mình bị bắt nạt hoặc đe dọa bởi những hành vi của con bạn.