+84 (024)37625838 | +84 (024)32045357 
info@tamlyvietphap.vnKhi chúng ta nghĩ về nghiện, chúng ta thường nghĩ về hút thuốc (thuốc lá), rượu hoặc ma túy bất hợp pháp. Gần đây, chúng ta đang chứng kiến các loại nghiện khác nhau ở trẻ em và thanh thiếu niên: Internet, cờ bạc, khiêu dâm, tập thể dục, mua sắm, thực phẩm và caffeine…
Nghiện được coi là một rối loạn mãn tính xảy ra khi một người hình thành thói quen không kiểm soát được việc sử dụng các chất hoặc các hành vi bất chấp hậu quả tiêu cực. Nhiều hành vi trong số này có thể gây nghiện về thể chất, điều đó có nghĩa là cơ thể con người bắt đầu thèm chất hoặc hành vi tiêu cực. Nhiều chất hoặc hành vi có thể được sử dụng để đạt được hiệu quả cảm xúc như cá nhân mong muốn.
Nghiện là một phần tâm lý thường khó vượt qua hơn. Nghiện bao gồm các nghi thức và cảm xúc thường bao quanh việc sử dụng chất gây nghiện hoặc hành vi gây nghiện và khi đó họ có thể bắt đầu cảm thấy như đó là một phần chính của con người họ. Thường một cá nhân nghiện chất hoặc hành vi tiêu cực khi mất kiểm soát và cần phải có chất hoặc hành vi thay vì điều đó. Khi một hành vi trở thành nghiện, nó luôn có một số hậu quả tiêu cực, có thể không được chú ý ngay lập tức. Hậu quả tiêu cực có thể bao gồm: thất bại ở trường, khó khăn với gia đình và bạn bè, gặp rắc rối pháp lý, (buôn bán ma túy, ăn cắp) và các vấn đề về sức khỏe thể chất hoặc tinh thần của họ.
Một số chứng nghiện phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên:
Nghiện Internet
Nghiện Internet liên quan đến việc sử dụng quá mức Internet để chơi trò chơi (chơi game) và các mục đích khác, đến mức nó cản trở cuộc sống hàng ngày và khả năng ra quyết định. Nghiện game là khi trẻ không thể cắt giảm việc sử dụng internet, bận tâm đến các hoạt động trực tuyến và xuất hiện các triệu chứng như lo lắng, buồn chán hoặc khó chịu sau vài ngày không lên mạng. Nghiện Internet ở trẻ em và thanh thiếu niên không phải là chỉ khi chúng sử dụng nội dung khiêu dâm hoặc chơi game; đúng hơn, đó là về việc sử dụng quá mức bất kỳ hoạt động trực tuyến nào. Điều này cũng có thể bao gồm nhắn tin liên tục, tham gia mạng xã hội (như Facebook) hoặc viết blog.
Các nghiên cứu chỉ ra mối liên quan đáng kể giữa nghiện Internet và trầm cảm ở thanh thiếu niên. Nghiện Internet cũng có liên quan đến ADHD (tăng động), sự thù địch và ám ảnh xã hội. Một số nghiên cứu cho thấy rằng 1,4 % đến 17,9 % thanh thiếu niên nghiện Internet. Một số nghiên cứu cho thấy các bé trai dường như có nguy cơ nghiện Internet cao hơn các bé gái. Ngoài ra, những người sử dụng Internet hơn 20 giờ mỗi tuần cũng có nguy cơ cao bị lạm dụng Internet. Ngoài ra, trẻ em và thanh thiếu niên có các vấn đề về trầm cảm, các vấn đề về cảm xúc, tức giận hoặc các vấn đề khó khăn khác… có thể sử dụng Internet như các hoạt động thay thế và như một cách để làm quen, liên hệ với những trẻ có tình trạng tương tự như chúng.
Vì thanh thiếu niên thường phải sử dụng máy tính hoặc Internet, nên việc điều trị nghiện Internet không thể đơn giản liên quan đến việc kiêng sử dụng Internet. Việc sử dụng Internet cần được giám sát bởi cha mẹ, các nhà giáo dục và các chuyên gia sức khỏe / tâm thần để ngăn chặn hành vi gây nghiện. Điều kiện lý tưởng nhất là nên là kết hợp Internet như một phần lành mạnh của cuộc sống gia đình. Đặt máy tính trong không gian gia đình thường sử dụng trong nhà, như khách, tránh đặt riêng ở phòng ngủ hay những nơi khó kiểm soát được thời gian và nội dung trẻ sử dụng.
Một số triệu chứng nghiện Internet bao gồm: thức khuya, thậm chí không ngủ để truy cập Internet; không nhận biết được thời gian khi truy cập Internet; trở nên kích động, chán nản, cáu kỉnh hoặc tức giận khi Internet bị gián đoạn; không làm bài tập về nhà hoặc việc vặt; thích thời gian lên Internet hơn là thời gian xã hội với gia đình hoặc bạn bè; không tuân thủ giới hạn thời gian sử dụng Internet; lén lút lên mạng khi không có ai xung quanh; hình thành mối quan hệ mới với những được kết nối thông qua Internet; mất hứng thú với các hoạt động khác.
Giống như nghiện ma túy và rượu, Internet cung cấp cho trẻ em và thanh thiếu niên một cách để thoát khỏi cảm giác đau đớn hoặc tình huống rắc rối. Họ hy sinh những giờ ngủ cần thiết để dành thời gian truy cập Internet và không tham gia vào các hoạt động cùng gia đình và bạn bè để trốn thoát vào một thế giới trực tuyến thoải mái mà họ đã tạo ra và định hình. Trẻ em thiếu các mối quan hệ gắn bó hoăc các kĩ năng xã hội kém có nguy cơ cao lạm dụng các thói quen truy cập Internet với nội dung không phù hợp hoặc thời gian truy cập quá mức. Bởì vì chúng cảm thấy cô đơn, bị xa lánh và gặp vấn đề khi kết bạn mới, chúng sẽ chuyển sang những người lạ vô hình trong các phòng chat trực tuyến để tìm kiếm sự chú ý và đồng hành bị thiếu trong cuộc sống thực. Con cái của những gia đình có vấn đề phức tạp về mối quan hệ sẽ rất dễ nghiện internet như một hoạt động thay thế và đối phó với các vấn khó khăn của chúng.
Với việc sử dụng tin nhắn liên tục, trẻ em và thanh thiếu niên học cách nhắn tin cho bạn bè hơn là phát triển các mối quan hệ xã hội trực tiếp, điều này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ, cách giao tiếp và ứng xử đối với bạn bè đồng trang lứa. Cha mẹ cần phải giữ bình tĩnh trong khi xử lý nghiện game với những đứa trẻ của mình. Những cuộc trò chuyện phải luôn có sự yêu thương và tôn trọng đứa trẻ, thay vì chỉ trích gay gắt. Cha mẹ cần đặt ra giới hạn thời gian sử dụng phù hợp và thảo luận vấn đề này với con cái để chúng đồng ý về các mục tiêu và giới hạn chung của việc sử dụng Internet. Cha mẹ cần phải trở thành người hiểu biết về máy tính. Họ cần có khả năng kiểm tra các thư mục lịch sử và nhật ký Internet, tìm hiểu về phần mềm giám sát và cài đặt các bộ lọc phù hợp. Điều quan trọng là mỗi phụ huynh phải học các thuật ngữ hiểu biết về máy tính, ít nhất là đủ để biết con bạn đang làm gì trên mạng trực tuyến.
Thông thường cha mẹ sẽ tức giận khi biết con mình bị nghiện Internet. Họ có thể bỏ máy tính như một hình phạt hoặc yêu cầu đứa trẻ dừng mọi hoạt động Internet ngay lập tức. Cả hai cách tiếp cận này có thể không hữu ích và có thể làm cho mọi thứ tồi tệ hơn. Trẻ em sẽ nghĩ rằng chúng là những đứa trẻ xấu số và không hiểu rằng chúng ta đang cố gắng giúp đỡ chúng. Một cách tiếp cận lành mạnh hơn là làm việc với con là thiết lập ranh giới rõ ràng và hợp lý để sử dụng Internet lành mạnh. Ví dụ, phụ huynh có thể cho phép một giờ mỗi tối sau khi làm bài tập về nhà, và từ 2 -3 giờ nếu là cuối tuần. Điều quan trọng là duy trì các quy tắc đã được thiết lập.
Hút thuốc và Nghiện rượu
Thuốc lá (Hút thuốc) hoặc Nghiện rượu có lẽ là hai chứng nghiện nhiều nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên. Hút thuốc và rượu, cả hai đều có thể dẫn đến việc sử dụng các chất gây nghiện bất hợp pháp: như cần sa và các loại thuốc bất hợp pháp khác. Nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em và thanh thiếu niên hút thuốc hoặc uống rượu có khả năng sử dụng cần sa cao gấp nhiều lần so với những đứa trẻ không sử dụng. Ngoài ra, bắt đầu hút thuốc hoặc uống rượu sớm, nguy cơ xuất hiện các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng càng cao. Hút thuốc lá và uống rượu cũng có nguy cơ cao tham gia vào các hành vi nguy hiểm.
Hút thuốc (thuốc lá)
Hút thuốc (thuốc lá) ở trẻ em và thanh thiếu niên đã giảm từ những năm 1990. Tuy nhiên, tỷ lệ hút thuốc lá ở học sinh trung học cơ sở và thanh niên vẫn cao hơn so với người trưởng thành. Hầu hết tất cả những người hút thuốc dài hạn bắt đầu khi họ còn trẻ: 90% ở tuổi 18 và 99% ở tuổi 26. Hút thuốc càng sớm, trẻ em hoặc thanh thiếu niên sẽ hút thuốc khi trưởng thành và càng khó để chấm dứt tình trạng này.
Các dạng thuốc lá khác được thanh thiếu niên ưa chuộng bao gồm thuốc lá đinh hương (kittleks), thuốc lá có hương vị, xì gà và hookah (có nhiều ý kiến cho rằng hookahs là một lựa chọn thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống, nhưng thực tế không phải vậy)
Hút thuốc lá khiến trẻ em và thanh thiếu niên có nguy cơ mắc các vấn đề y tế nghiêm trọng, bao gồm các bệnh về đường hô hấp, bệnh nướu, phát triển phổi kém và sức khỏe thể chất và thể lực kém hơn. Hút thuốc lá cũng có liên quan đến các hành vi có hại như lạm dụng rượu và ma túy, hành vi hung hăng, mang vũ khí, cố gắng tự tử, trầm cảm và các hành vi tình dục có nguy cơ cao. Con cái của cha mẹ hút thuốc có nhiều khả năng tự hút thuốc.
Cha mẹ có thể làm gì để ngăn chặn việc hút thuốc lá ở trẻ em và thiếu niên?
Một trong những điều quan trọng nhất mà cha mẹ có thể làm là giữ cho con không bắt đầu hút thuốc. Cha mẹ cần nói chuyện với con về tác hại của việc hút thuốc. Cho chúng biết về các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể phát sinh từ việc hút thuốc, chẳng hạn như tim, phổi, nướu, hô hấp hoặc các bệnh nội khoa khác. Lấy ví dụ một trường hợp bị bệnh hoặc chết vì bệnh liên quan đến thuốc lá, chẳng hạn như ung thư phổi. Nói chuyện với trẻ em và thanh thiếu niên về sự kiện đáng buồn này liên quan đến tác động tiêu cực của việc hút thuốc lá.
Cha mẹ cũng có thể đề cập đến những tác động trực tiếp nhất đó là thông qua nhìn và ngửi: hút thuốc làm cho tóc và quần áo bốc mùi, gây hôi miệng, và làm ố răng và móng tay.
Nếu cha mẹ phát hiện ra rằng con đã sử dụng thuốc lá, hãy cố gắng tránh quát mắng, tức giận hay cấm vận chúng. Hãy tìm hiểu lý do tại sao đứa trẻ hút thuốc hoặc sử dụng các hình thức thuốc lá khác. Là hút thuốc để thể hiện bản thân hay là cách để hòa nhập với nhóm bạn? Thể hiện sự quan tâm trong việc tìm hiểu động lực của con để tìm cách giúp chúng bỏ thuốc lá. Nếu chúng đang cố gắng để bỏ thuốc, hãy ủng hộ và đưa ra một số lời khuyên, chẳng hạn như hít thở sâu, uống nước, sử dụng các món ăn yêu thích khác và tìm kiếm các hoạt động lành mạnh thay thế.
Nghiện rượu
Sử dụng rượi mang đến nhiều tác động nguy hiểm đặc biệt nếu sử dụng rượu ở độ tuổi thanh thiếu niên, nó có thể dẫn đến các vấn đề sau: khó tập trung, giảm trí nhớ, sử dụng các chất khác, đáng chú ý nhất là cần sa, và tỷ lệ tự tử cũng cao hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng người càng trẻ tuổi khi họ bắt đầu uống rượu, họ càng có nhiều khả năng phát triển các vấn đề với rượu.
Mỗi năm, gần 2.000 người dưới 21 tuổi chết vì tai nạn xe hơi trong đó có liên quan đến việc uống rượu khi chưa đủ tuổi. Rượu có liên quan đến gần một nửa số ca tử vong bạo lực liên quan đến thanh thiếu niên. Thanh thiếu niên uống rượu có nhiều khả năng tham gia vào hoạt động tình dục, quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ tình dục với người lạ hoặc là nạn nhân hoặc thủ phạm của một vụ tấn công tình dục. Lạm dụng rượu có thể che dấu các vấn đề cảm xúc nghiêm trọng, chẳng hạn như lo lắng hoặc trầm cảm.
Một số yếu tố nguy cơ trong lạm dụng rượu ở tuổi vị thành niên
Thanh thiếu niên mắc các vấn đề về uống rượu có thể có các yếu tố từ gia đình như: thiếu sự qua sát, chăm sóc, giao tiếp vớ cha mẹ, mâu thuẫn gia đình, kỷ luật của cha mẹ không nhất quán hoặc nghiêm khắc và tiền sử gia đình có lạm dụng rượu hoặc ma túy. Các yếu tố từ cá nhân bao gồm: các vấn đề quản lý xung động, mất ổn định cảm xúc, hành vi tìm kiếm cảm giác mạnh và nhận thức không đầy đủ về việc sử dụng rượu và hậu quả của nó.
Một số dấu hiệu và triệu chứng của lạm dụng rượu
Có thể thấy con bạn hoặc thiếu niên có mùi rượu trên hơi thở hoặc da của chúng. Mắt có thể bị lóa hoặc đỏ ngầu, da có thể bị đỏ và trẻ em, thanh thiếu niên có thể trở nên tranh cãi gay gắt hoặc bạo lực, cũng có thể mất trí nhớ đáng kể. Ngoài ra, một số triệu chứng hành vi phổ biến bao gồm nói dối, kiếm cớ, phá vỡ giờ quy định, ở trong phòng của chúng, thay đổi tâm trạng, ăn cắp và thay đổi bạn bè.
Trong một số trường hợp cực đoan, ngộ độc rượu có thể xảy ra. Ngộ độc rượu có thể gây tử vong khi uống quá nhiều rượu trong một khoảng thời gian ngắn. Nguyên nhân là do rượu làm chậm các chức năng của cơ thể (ví dụ như nhịp thở, nhịp tim và phản xạ bịt miệng), do đó có khả năng dẫn đến nghẹt thở, hôn mê, ngừng thở, ngừng tim và tử vong. Điều trị bao gồm đưa người đến bệnh viện ngay lập tức để người đó có thể được các chuyên gia y tế theo dõi chặt chẽ, được cung cấp oxy, và để có thể thực hiện các biện pháp khác để ngăn ngừa nghẹt thở, cũng như ngừng thở hoặc nhịp tim.
Cha mẹ có thể làm gì để ngăn chặn lạm dụng rượu ở trẻ em và thiếu niên?
Trẻ em cần được giáo dục từ cha mẹ về tác động tiêu cực của rượu. Trẻ em cần được cha mẹ nói rõ rằng lạm dụng rượu là không thể chấp nhận được. Giám sát của cha mẹ là rất quan trọng các hoạt động ngoại khóa và sự tham gia các hoạt động xã hội lành mạnh là những cách quan trọng để ngăn ngừa lạm dụng rượu ở thanh thiếu niên. Cha mẹ cũng có thể nâng cao cho thanh thiếu niên về các chiến lược đối phó và kiểm soát căng thẳng thích hợp.
Điều trị nghiện rượu
Điều trị nghiện rượu thường dựa trên giai đoạn nghiện, từ quản lý các yếu tố nguy cơ và giáo dục, đến điều trị ngoại trú như tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa về lạm dụng rượu, đến điều trị nội trú chuyên sâu sau đó là chăm sóc ngoại trú dài hạn. Có những loại thuốc được coi là hiệu quả trong điều trị chứng nghiện rượu. Các kỹ thuật trị liệu hành vi nhận thức, thường được sử dụng để giải quyết lạm dụng rượu ở thanh thiếu niên.
Người dịch: Vũ Ngọc
Tài liệu tham khảo: Ohelfamily, Addictions in Children and Adolescents.
Nghiện được coi là một rối loạn mãn tính xảy ra khi một người hình thành thói quen không kiểm soát được việc sử dụng các chất hoặc các hành vi bất chấp hậu quả tiêu cực. Nhiều hành vi trong số này có thể gây nghiện về thể chất, điều đó có nghĩa là cơ thể con người bắt đầu thèm chất hoặc hành vi tiêu cực. Nhiều chất hoặc hành vi có thể được sử dụng để đạt được hiệu quả cảm xúc như cá nhân mong muốn.
Nghiện là một phần tâm lý thường khó vượt qua hơn. Nghiện bao gồm các nghi thức và cảm xúc thường bao quanh việc sử dụng chất gây nghiện hoặc hành vi gây nghiện và khi đó họ có thể bắt đầu cảm thấy như đó là một phần chính của con người họ. Thường một cá nhân nghiện chất hoặc hành vi tiêu cực khi mất kiểm soát và cần phải có chất hoặc hành vi thay vì điều đó. Khi một hành vi trở thành nghiện, nó luôn có một số hậu quả tiêu cực, có thể không được chú ý ngay lập tức. Hậu quả tiêu cực có thể bao gồm: thất bại ở trường, khó khăn với gia đình và bạn bè, gặp rắc rối pháp lý, (buôn bán ma túy, ăn cắp) và các vấn đề về sức khỏe thể chất hoặc tinh thần của họ.
Một số chứng nghiện phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên:
Nghiện Internet
Nghiện Internet liên quan đến việc sử dụng quá mức Internet để chơi trò chơi (chơi game) và các mục đích khác, đến mức nó cản trở cuộc sống hàng ngày và khả năng ra quyết định. Nghiện game là khi trẻ không thể cắt giảm việc sử dụng internet, bận tâm đến các hoạt động trực tuyến và xuất hiện các triệu chứng như lo lắng, buồn chán hoặc khó chịu sau vài ngày không lên mạng. Nghiện Internet ở trẻ em và thanh thiếu niên không phải là chỉ khi chúng sử dụng nội dung khiêu dâm hoặc chơi game; đúng hơn, đó là về việc sử dụng quá mức bất kỳ hoạt động trực tuyến nào. Điều này cũng có thể bao gồm nhắn tin liên tục, tham gia mạng xã hội (như Facebook) hoặc viết blog.
Các nghiên cứu chỉ ra mối liên quan đáng kể giữa nghiện Internet và trầm cảm ở thanh thiếu niên. Nghiện Internet cũng có liên quan đến ADHD (tăng động), sự thù địch và ám ảnh xã hội. Một số nghiên cứu cho thấy rằng 1,4 % đến 17,9 % thanh thiếu niên nghiện Internet. Một số nghiên cứu cho thấy các bé trai dường như có nguy cơ nghiện Internet cao hơn các bé gái. Ngoài ra, những người sử dụng Internet hơn 20 giờ mỗi tuần cũng có nguy cơ cao bị lạm dụng Internet. Ngoài ra, trẻ em và thanh thiếu niên có các vấn đề về trầm cảm, các vấn đề về cảm xúc, tức giận hoặc các vấn đề khó khăn khác… có thể sử dụng Internet như các hoạt động thay thế và như một cách để làm quen, liên hệ với những trẻ có tình trạng tương tự như chúng.
Vì thanh thiếu niên thường phải sử dụng máy tính hoặc Internet, nên việc điều trị nghiện Internet không thể đơn giản liên quan đến việc kiêng sử dụng Internet. Việc sử dụng Internet cần được giám sát bởi cha mẹ, các nhà giáo dục và các chuyên gia sức khỏe / tâm thần để ngăn chặn hành vi gây nghiện. Điều kiện lý tưởng nhất là nên là kết hợp Internet như một phần lành mạnh của cuộc sống gia đình. Đặt máy tính trong không gian gia đình thường sử dụng trong nhà, như khách, tránh đặt riêng ở phòng ngủ hay những nơi khó kiểm soát được thời gian và nội dung trẻ sử dụng.
Một số triệu chứng nghiện Internet bao gồm: thức khuya, thậm chí không ngủ để truy cập Internet; không nhận biết được thời gian khi truy cập Internet; trở nên kích động, chán nản, cáu kỉnh hoặc tức giận khi Internet bị gián đoạn; không làm bài tập về nhà hoặc việc vặt; thích thời gian lên Internet hơn là thời gian xã hội với gia đình hoặc bạn bè; không tuân thủ giới hạn thời gian sử dụng Internet; lén lút lên mạng khi không có ai xung quanh; hình thành mối quan hệ mới với những được kết nối thông qua Internet; mất hứng thú với các hoạt động khác.
Giống như nghiện ma túy và rượu, Internet cung cấp cho trẻ em và thanh thiếu niên một cách để thoát khỏi cảm giác đau đớn hoặc tình huống rắc rối. Họ hy sinh những giờ ngủ cần thiết để dành thời gian truy cập Internet và không tham gia vào các hoạt động cùng gia đình và bạn bè để trốn thoát vào một thế giới trực tuyến thoải mái mà họ đã tạo ra và định hình. Trẻ em thiếu các mối quan hệ gắn bó hoăc các kĩ năng xã hội kém có nguy cơ cao lạm dụng các thói quen truy cập Internet với nội dung không phù hợp hoặc thời gian truy cập quá mức. Bởì vì chúng cảm thấy cô đơn, bị xa lánh và gặp vấn đề khi kết bạn mới, chúng sẽ chuyển sang những người lạ vô hình trong các phòng chat trực tuyến để tìm kiếm sự chú ý và đồng hành bị thiếu trong cuộc sống thực. Con cái của những gia đình có vấn đề phức tạp về mối quan hệ sẽ rất dễ nghiện internet như một hoạt động thay thế và đối phó với các vấn khó khăn của chúng.
Với việc sử dụng tin nhắn liên tục, trẻ em và thanh thiếu niên học cách nhắn tin cho bạn bè hơn là phát triển các mối quan hệ xã hội trực tiếp, điều này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ, cách giao tiếp và ứng xử đối với bạn bè đồng trang lứa. Cha mẹ cần phải giữ bình tĩnh trong khi xử lý nghiện game với những đứa trẻ của mình. Những cuộc trò chuyện phải luôn có sự yêu thương và tôn trọng đứa trẻ, thay vì chỉ trích gay gắt. Cha mẹ cần đặt ra giới hạn thời gian sử dụng phù hợp và thảo luận vấn đề này với con cái để chúng đồng ý về các mục tiêu và giới hạn chung của việc sử dụng Internet. Cha mẹ cần phải trở thành người hiểu biết về máy tính. Họ cần có khả năng kiểm tra các thư mục lịch sử và nhật ký Internet, tìm hiểu về phần mềm giám sát và cài đặt các bộ lọc phù hợp. Điều quan trọng là mỗi phụ huynh phải học các thuật ngữ hiểu biết về máy tính, ít nhất là đủ để biết con bạn đang làm gì trên mạng trực tuyến.
Thông thường cha mẹ sẽ tức giận khi biết con mình bị nghiện Internet. Họ có thể bỏ máy tính như một hình phạt hoặc yêu cầu đứa trẻ dừng mọi hoạt động Internet ngay lập tức. Cả hai cách tiếp cận này có thể không hữu ích và có thể làm cho mọi thứ tồi tệ hơn. Trẻ em sẽ nghĩ rằng chúng là những đứa trẻ xấu số và không hiểu rằng chúng ta đang cố gắng giúp đỡ chúng. Một cách tiếp cận lành mạnh hơn là làm việc với con là thiết lập ranh giới rõ ràng và hợp lý để sử dụng Internet lành mạnh. Ví dụ, phụ huynh có thể cho phép một giờ mỗi tối sau khi làm bài tập về nhà, và từ 2 -3 giờ nếu là cuối tuần. Điều quan trọng là duy trì các quy tắc đã được thiết lập.
Hút thuốc và Nghiện rượu
Thuốc lá (Hút thuốc) hoặc Nghiện rượu có lẽ là hai chứng nghiện nhiều nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên. Hút thuốc và rượu, cả hai đều có thể dẫn đến việc sử dụng các chất gây nghiện bất hợp pháp: như cần sa và các loại thuốc bất hợp pháp khác. Nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em và thanh thiếu niên hút thuốc hoặc uống rượu có khả năng sử dụng cần sa cao gấp nhiều lần so với những đứa trẻ không sử dụng. Ngoài ra, bắt đầu hút thuốc hoặc uống rượu sớm, nguy cơ xuất hiện các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng càng cao. Hút thuốc lá và uống rượu cũng có nguy cơ cao tham gia vào các hành vi nguy hiểm.
Hút thuốc (thuốc lá)
Hút thuốc (thuốc lá) ở trẻ em và thanh thiếu niên đã giảm từ những năm 1990. Tuy nhiên, tỷ lệ hút thuốc lá ở học sinh trung học cơ sở và thanh niên vẫn cao hơn so với người trưởng thành. Hầu hết tất cả những người hút thuốc dài hạn bắt đầu khi họ còn trẻ: 90% ở tuổi 18 và 99% ở tuổi 26. Hút thuốc càng sớm, trẻ em hoặc thanh thiếu niên sẽ hút thuốc khi trưởng thành và càng khó để chấm dứt tình trạng này.
Các dạng thuốc lá khác được thanh thiếu niên ưa chuộng bao gồm thuốc lá đinh hương (kittleks), thuốc lá có hương vị, xì gà và hookah (có nhiều ý kiến cho rằng hookahs là một lựa chọn thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống, nhưng thực tế không phải vậy)
Hút thuốc lá khiến trẻ em và thanh thiếu niên có nguy cơ mắc các vấn đề y tế nghiêm trọng, bao gồm các bệnh về đường hô hấp, bệnh nướu, phát triển phổi kém và sức khỏe thể chất và thể lực kém hơn. Hút thuốc lá cũng có liên quan đến các hành vi có hại như lạm dụng rượu và ma túy, hành vi hung hăng, mang vũ khí, cố gắng tự tử, trầm cảm và các hành vi tình dục có nguy cơ cao. Con cái của cha mẹ hút thuốc có nhiều khả năng tự hút thuốc.
Cha mẹ có thể làm gì để ngăn chặn việc hút thuốc lá ở trẻ em và thiếu niên?
Một trong những điều quan trọng nhất mà cha mẹ có thể làm là giữ cho con không bắt đầu hút thuốc. Cha mẹ cần nói chuyện với con về tác hại của việc hút thuốc. Cho chúng biết về các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể phát sinh từ việc hút thuốc, chẳng hạn như tim, phổi, nướu, hô hấp hoặc các bệnh nội khoa khác. Lấy ví dụ một trường hợp bị bệnh hoặc chết vì bệnh liên quan đến thuốc lá, chẳng hạn như ung thư phổi. Nói chuyện với trẻ em và thanh thiếu niên về sự kiện đáng buồn này liên quan đến tác động tiêu cực của việc hút thuốc lá.
Cha mẹ cũng có thể đề cập đến những tác động trực tiếp nhất đó là thông qua nhìn và ngửi: hút thuốc làm cho tóc và quần áo bốc mùi, gây hôi miệng, và làm ố răng và móng tay.
Nếu cha mẹ phát hiện ra rằng con đã sử dụng thuốc lá, hãy cố gắng tránh quát mắng, tức giận hay cấm vận chúng. Hãy tìm hiểu lý do tại sao đứa trẻ hút thuốc hoặc sử dụng các hình thức thuốc lá khác. Là hút thuốc để thể hiện bản thân hay là cách để hòa nhập với nhóm bạn? Thể hiện sự quan tâm trong việc tìm hiểu động lực của con để tìm cách giúp chúng bỏ thuốc lá. Nếu chúng đang cố gắng để bỏ thuốc, hãy ủng hộ và đưa ra một số lời khuyên, chẳng hạn như hít thở sâu, uống nước, sử dụng các món ăn yêu thích khác và tìm kiếm các hoạt động lành mạnh thay thế.
Nghiện rượu
Sử dụng rượi mang đến nhiều tác động nguy hiểm đặc biệt nếu sử dụng rượu ở độ tuổi thanh thiếu niên, nó có thể dẫn đến các vấn đề sau: khó tập trung, giảm trí nhớ, sử dụng các chất khác, đáng chú ý nhất là cần sa, và tỷ lệ tự tử cũng cao hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng người càng trẻ tuổi khi họ bắt đầu uống rượu, họ càng có nhiều khả năng phát triển các vấn đề với rượu.
Mỗi năm, gần 2.000 người dưới 21 tuổi chết vì tai nạn xe hơi trong đó có liên quan đến việc uống rượu khi chưa đủ tuổi. Rượu có liên quan đến gần một nửa số ca tử vong bạo lực liên quan đến thanh thiếu niên. Thanh thiếu niên uống rượu có nhiều khả năng tham gia vào hoạt động tình dục, quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ tình dục với người lạ hoặc là nạn nhân hoặc thủ phạm của một vụ tấn công tình dục. Lạm dụng rượu có thể che dấu các vấn đề cảm xúc nghiêm trọng, chẳng hạn như lo lắng hoặc trầm cảm.
Một số yếu tố nguy cơ trong lạm dụng rượu ở tuổi vị thành niên
Thanh thiếu niên mắc các vấn đề về uống rượu có thể có các yếu tố từ gia đình như: thiếu sự qua sát, chăm sóc, giao tiếp vớ cha mẹ, mâu thuẫn gia đình, kỷ luật của cha mẹ không nhất quán hoặc nghiêm khắc và tiền sử gia đình có lạm dụng rượu hoặc ma túy. Các yếu tố từ cá nhân bao gồm: các vấn đề quản lý xung động, mất ổn định cảm xúc, hành vi tìm kiếm cảm giác mạnh và nhận thức không đầy đủ về việc sử dụng rượu và hậu quả của nó.
Một số dấu hiệu và triệu chứng của lạm dụng rượu
Có thể thấy con bạn hoặc thiếu niên có mùi rượu trên hơi thở hoặc da của chúng. Mắt có thể bị lóa hoặc đỏ ngầu, da có thể bị đỏ và trẻ em, thanh thiếu niên có thể trở nên tranh cãi gay gắt hoặc bạo lực, cũng có thể mất trí nhớ đáng kể. Ngoài ra, một số triệu chứng hành vi phổ biến bao gồm nói dối, kiếm cớ, phá vỡ giờ quy định, ở trong phòng của chúng, thay đổi tâm trạng, ăn cắp và thay đổi bạn bè.
Trong một số trường hợp cực đoan, ngộ độc rượu có thể xảy ra. Ngộ độc rượu có thể gây tử vong khi uống quá nhiều rượu trong một khoảng thời gian ngắn. Nguyên nhân là do rượu làm chậm các chức năng của cơ thể (ví dụ như nhịp thở, nhịp tim và phản xạ bịt miệng), do đó có khả năng dẫn đến nghẹt thở, hôn mê, ngừng thở, ngừng tim và tử vong. Điều trị bao gồm đưa người đến bệnh viện ngay lập tức để người đó có thể được các chuyên gia y tế theo dõi chặt chẽ, được cung cấp oxy, và để có thể thực hiện các biện pháp khác để ngăn ngừa nghẹt thở, cũng như ngừng thở hoặc nhịp tim.
Cha mẹ có thể làm gì để ngăn chặn lạm dụng rượu ở trẻ em và thiếu niên?
Trẻ em cần được giáo dục từ cha mẹ về tác động tiêu cực của rượu. Trẻ em cần được cha mẹ nói rõ rằng lạm dụng rượu là không thể chấp nhận được. Giám sát của cha mẹ là rất quan trọng các hoạt động ngoại khóa và sự tham gia các hoạt động xã hội lành mạnh là những cách quan trọng để ngăn ngừa lạm dụng rượu ở thanh thiếu niên. Cha mẹ cũng có thể nâng cao cho thanh thiếu niên về các chiến lược đối phó và kiểm soát căng thẳng thích hợp.
Điều trị nghiện rượu
Điều trị nghiện rượu thường dựa trên giai đoạn nghiện, từ quản lý các yếu tố nguy cơ và giáo dục, đến điều trị ngoại trú như tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa về lạm dụng rượu, đến điều trị nội trú chuyên sâu sau đó là chăm sóc ngoại trú dài hạn. Có những loại thuốc được coi là hiệu quả trong điều trị chứng nghiện rượu. Các kỹ thuật trị liệu hành vi nhận thức, thường được sử dụng để giải quyết lạm dụng rượu ở thanh thiếu niên.
Người dịch: Vũ Ngọc
Tài liệu tham khảo: Ohelfamily, Addictions in Children and Adolescents.
