MẠNG XÃ HỘI THAY ĐỔI CÁCH CHÚNG TA DẠY CON THẾ NÀO?

Mạng xã hội đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp, nhận tin tức và chia sẻ cuộc sống của mình với người khác. Trong thời đại này, nơi mạng xã hội mang đến cho chúng ta một thế giới không ranh giới, nó cũng ảnh hưởng đến việc chúng ta nuôi dạy con cái.

Trước khi bạn tải lên bức ảnh đáng yêu của con bạn và chờ đợi những lượt thích, hãy xem phương tiện truyền thông xã hội đã thay đổi cách chúng ta làm cha mẹ như thế nào — và bạn có thể làm gì để biến mạng xã hội trở thành trải nghiệm tích cực hơn cho bạn và gia đình.



Chúng ta bỏ lỡ

"Joshie lần đầu ăn bông cải xanh!" "Morgan rơi vào giỏ quần áo."

Mạng xã hội đã tạo ra một khoảng dừng trong não của chúng ta. Trong những khoảnh khắc dành cho con, ví dụ như ăn mừng với Joshie hoặc chạy đến giải cứu Morgan, nhiều người trong chúng ta giờ đây đã lơ đãng và dừng lại một chút để quyết định xem đây có phải là khoảnh khắc xứng đáng để chia sẻ lên Facebook hay không.

Chúng ta có thể chộp lấy chiếc điện thoại và chụp hình ngay, thay vì đưa ra những lời tán thưởng hoặc những nụ hôn dành cho cho con.

Trong khoảnh khắc tạm dừng ngắn ngủi ấy, khi cha mẹ lấy điện thoại để đăng bài trên mạng xã hội, họ đã bỏ lỡ những khoảnh khắc tương tác tự nhiên và quan trọng giữa cha mẹ và con cái.

Chúng ta so sánh

Khi bạn có con, rất có thể bạn sẽ gặp những kiểu cha mẹ luôn khoe khoang về con họ và tất cả những thành tích tuyệt vời của chúng: chúng đã sớm đạt được các mốc phát triển quan trọng, đang học trường tốt nhất trong quận, có thể thuộc lòng các chữ cái, hoặc học song ngữ khi chúng 3 tuổi.

Nhờ mạng xã hội, bạn không cần phải đến sân chơi trẻ em để bị tấn công bởi những thông tin này. Những điều tốt đẹp nhất về con cái họ giờ đây sẽ được thể hiện qua những bài đăng tuyệt đẹp, hình ảnh long lanh, trước mặt bạn và ngay trong chính ngôi nhà của bạn. Các bậc cha mẹ khác thì tán dương bằng những lượt thích và bình luận nhưng có thể sự ganh tị đang nhen nhóm từ bên trong họ.

Nhiều bậc cha mẹ cho biết, họ so sánh sự thành công trong việc nuôi dạy con cái của mình với những người khác trên mạng xã hội. Họ có thể trải qua cảm giác thất bại dựa trên những gì họ thấy trên mạng, suy nghĩ "Người khác đang làm tốt hơn tôi" tạo ra các căng thẳng không cần thiết.



Sự so sánh thậm chí còn ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình của chúng ta, khi chúng ta so sánh vợ/ chồng của mình với người khác. Tại sao chồng người ta đi làm về sớm để nấu cơm cho gia đình, còn tôi lại phải mua thức ăn nhanh rồi chạy vội về cho con ăn?

Khi bạn nhìn vào mạng xã hội, phần lớn các bậc cha mẹ không chia sẻ mọi thứ. Mạng xã hội giống như một cuốn sổ lưu giữ thời gian, nơi bạn đưa ra quyết định tỉnh táo là không chia sẻ những khó khăn hoặc những ngày tồi tệ của mình. Chúng ta chia sẻ những khía cạnh bóng bẩy hơn của cuộc sống, và những người khác cũng vậy.

Không có gì ngạc nhiên khi một nghiên cứu năm 2016 cho thấy việc từ bỏ Facebook khiến mọi người cảm thấy hạnh phúc hơn.

Ngay cả Pinterest cũng tương tự, một cuộc khảo sát trên TODAY Moms cho thấy Pinterest cũng có thể là một nguồn gây căng thẳng. Cảm giác như bạn không thể sống theo những phụ huynh khác, khi họ đăng tải 1.000 ảnh về đồ thủ công cho bé, còn bạn thì cảm thấy hoàn thành việc nhà mỗi ngày thôi đã thành công lắm rồi.

Chúng ta chia sẻ thái quá

Hãy tự hỏi bản thân xem bạn có đang chia sẻ quá nhiều trên mạng xã hội hay không, và có thể bạn sẽ nói "Không." Vậy giờ hãy tự hỏi xem bạn có nghĩ rằng bạn bè của mình đang chia sẻ quá nhiều không, và câu trả lời có thể thay đổi thành "Có".

Mạng xã hội đã biến nhiều bậc cha mẹ trở thành những người chia sẻ quá mức (overshare). Chúng ta đăng tải các bức ảnh và nội dung theo lịch trình của mình, đôi khi là nhiều lần trong ngày. Và dường như không có chủ đề nào là có giới hạn, từ tai nạn khi tập ngồi bô cho đến những cảnh nôn mửa.

Thăm dò ý kiến ​​quốc gia về sức khỏe trẻ em của Bệnh viện Nhi đồng Mott của Đại học Michigan C.S. cho thấy 75% phụ huynh cho rằng các bậc cha mẹ khác chia sẻ quá mức. Hầu hết cho rằng chia sẻ quá mức về con cái trên mạng xã hội có thể bao gồm đăng tải những hình ảnh không phù hợp, cung cấp quá nhiều chi tiết hoặc công khai vị trí của đứa trẻ.

Chúng ta khó dứt khỏi mạng xã hội

Hãy thử trải nghiệm này. Nhớ là không được gian lận nhé. Hãy đánh dấu mỗi phút bạn cầm điện thoại hoặc ngồi vào máy tính để sử dụng mạng xã hội. Khi bạn cộng tất cả số phút của mình trong tuần, bạn có thể sẽ bị sốc về cách sử dụng thời gian của mình.

Mạng xã hội khiến bạn lãng phí thời gian nhiều hơn bạn nghĩ, và đó là thời gian bạn đã có thể dành cho gia đình hoặc để nạp lại năng lượng. Hãy cân nhắc việc hỏi con bạn xem chúng có nghĩ rằng bạn hay mất tập trung hay không.
Nhận ra rằng bạn đang dành quá nhiều thời gian trên mạng xã hội không có nghĩa là bạn phải từ bỏ nó hoàn toàn. Chỉ cần đảm bảo rằng bạn đặt ra các giới hạn để mọi người có những lúc được tận hưởng điều gì đó cùng nhau.



Chúng ta tạo ra những đứa trẻ ham muốn nổi tiếng

Có bao giờ con bạn hỏi “Mẹ có đăng bức ảnh đó lên Facebook không?” “Bố ơi ảnh này được bao nhiêu lượt thích?”

Là cha mẹ, khi chúng ta đăng hình ảnh của con mình lên mạng xã hội và tích cực theo dõi mức độ tương tác của bài đăng, chúng ta có nguy cơ tạo ra những đứa trẻ ham nổi tiếng. Khi trẻ em quan sát hành vi của phụ huynh, chúng có thể sẽ học cách đánh giá mức độ nối tiếng của chính chúng dựa trên số lượng người ấn "thích" đó.

Chúng ta khoe khoang (rất nhiều)

Tất cả chúng ta đều khoe khoang trên mạng xã hội vì con cái của chúng ta thật tuyệt vời. Tất nhiên, bạn tự hào về những đứa trẻ của mình và bạn muốn mọi người biết điều đó.

Tuy nhiên, các bậc cha mẹ khác có thể khó chịu khi các bài đăng là quá mức, hoặc nếu bạn cập nhật quá nhiều lần một ngày. Sẽ tệ hơn nữa khi các bậc cha mẹ bắt đầu có những bình luận nhằm che đậy sự tự ti ("Eliza học giỏi lắm, phiếu điểm toàn A này!") Hoặc cố tình khoe khoang để khiến người khác thất vọng ("Caleb đã thực hiện giải thành công đầu tiên trong đội tuyển bóng đá. Nó sẽ không bao giờ phải ngồi ghế dự bị!").

Chúng ta ám ảnh với khoảnh khắc hoàn hảo

Con mình trông thật dễ thương trong chiếc mũ khổng lồ đó. Lấy điện thoại chụp nhé. Khoan đã. Trông con sẽ dễ thương hơn nếu đặt tay lên hông. Hừm, tay quá cao. Thấp hơn. Ồ, chờ đã. Còn bó hồng mờ ảo đó thì sao? Nó sẽ trông vui nhộn với chiếc mũ này. Bây giờ giữ yên. OK, chỉ cần đứng đó một phút. Giờ mình sẽ phải đăng cái này lên Instagram.

Nghe giống như một cuộc độc thoại nội tâm bạn từng có? Mạng xã hội tràn ngập những khoảnh khắc đẹp như tranh, mặc dù số nhiều các khoảnh khắc hoàn hảo đó lấy từ 15 bức hình giống nhau, chụp theo nhiều hướng từ như một nhiếp ảnh gia tại buổi chụp ảnh chuyên nghiệp.

Trước khi đăng bất kỳ hình ảnh nào của con mình lên mạng, bạn nên cân nhắc giữa ưu và nhược điểm. Hãy nhớ rằng bạn có thể chụp ảnh và tận hưởng khoảnh khắc mà không cần chia sẻ trên mạng xã hội.

Nếu bạn vẫn quyết định muốn chia sẻ ảnh của con mình, hãy chụp những bức ảnh đó rồi vui chơi với con bạn. Chỉ cần chụp ảnh để ghi lại khoảnh khắc cho chính bạn (chứ không phải cộng đồng mạng) và như thể bạn là người duy nhất nhìn thấy nó. Bạn và con bạn sẽ có rất nhiều niềm vui.

Chúng ta cất giữ những kỉ niệm trên mạng

Bạn có nhớ khi mẹ bạn đăng bức ảnh xấu hổ của bạn hồi còn nhỏ không? Không à? Tất cả những bức ảnh ngày ấy chỉ giới hạn trong album ảnh được chia sẻ giữa các thành viên trong gia đình vì mạng xã hội không tồn tại.
Ngày nay, chúng ta đang tạo ra những dấu ấn kỹ thuật số qua việc tải hình ảnh của những đứa trẻ lên Internet.

Nếu các trường đại học và nhà tuyển dụng tương lai tìm kiếm ứng viên tiềm năng trên Internet qua các hình ảnh, nhận xét và bài đăng. Vậy những thông tin, hình ảnh quá khứ của con bạn sẽ nói gì về chúng khi chúng trưởng thành?
Mạng xã hội chỉ là một trong nhiều cách chúng ta có thể, dù cố ý hay không, xâm phạm quyền riêng tư của con cái. Ngay cả khi bạn nghĩ rằng con sẽ an toàn vì bạn đặt quyền riêng tư trên tài khoản của mình và có thể xóa ảnh bất cứ lúc nào, điều đó cũng không hoàn toàn có nghĩa là bạn đang “thật sự xóa” những hình ảnh đó.

Trang Facebook cho biết không phải mọi thứ đều bị xóa trừ khi bạn xóa vĩnh viễn tài khoản của mình. Twitter sẽ xóa nội dung sau 30 ngày kể từ ngày ngừng hoạt động. Nhưng ngay cả như vậy, tất cả chúng ta đều biết một khi một bức ảnh được tải lên, nó sẽ trôi nổi trên mạng.

Hình ảnh có thể được lưu, chia sẻ và phát tán ngay cả khi bạn không muốn.

Chúng ta tập trung vào lượt likes

Bạn đăng một bức ảnh của con mình và nó nhận được 33 lượt thích. Sau đó, bạn đăng một bức ảnh về chú chó của mình và nó nhận được 67 lượt thích. Mọi người có nghĩ chú chó dễ thương hơn con bạn không?

Bạn tải lên hình ảnh con mình leo lên tủ đựng thức ăn để lấy một thanh sô cô la buổi sáng. Bạn nhận được hơn 50 lượt thích. Thật tuyệt, phải không? Sau đó, bạn thấy comment từ một phụ huynh khác, người này nói rằng họ sẽ không bao giờ cho con mình ăn sô cô la vào bữa sáng. Và bạn bị tổn thương.

Dường như có một cuộc cạnh tranh không chính thức trên mạng xã hội để trở thành bậc cha mẹ hài hước nhất, thông minh nhất, tuyệt vời nhất và nó có thể khiến các ông bố bà mẹ đánh giá mức độ thành công trong việc nuôi dạy con cái của họ dựa trên lượt likes, số tim, lượt yêu thích và chia sẻ nội dung.

Những lợi ích của mạng xã hội

Mặc dù không thể phủ nhận rằng mạng xã hội có những tác động không mấy tốt đẹp đến việc nuôi dạy con cái, nhưng cũng có rất nhiều lợi ích từ những nền tảng này nếu được sử dụng một cách cẩn thận. Dưới đây là một số điều đáng lưu ý:

• Bạn có thể kết nối với những người thân yêu ở xa. Mạng xã hội ban đầu được thiết kế để kết nối mọi người và cho phép chúng ta chia sẻ thành tích, sự kiện quan trọng và những khoảnh khắc dễ thương với bạn bè và người thân mà bạn không thể gặp hoặc nói chuyện với họ thường xuyên.
• Bạn có thể học hỏi từ các bậc cha mẹ khác. Thay vì sử dụng mạng xã hội để khoe khoang về thành tích của con mình, bạn có thể sử dụng mạng xã hội như một nguồn để biết các mẹo từ các bậc cha mẹ khác. Đó có thể là lời khuyên về việc tập ngồi bô, công thức món cho bé kén ăn, ý tưởng thủ công thú vị cho trẻ 3 tuổi…
• Bạn có thể chia sẻ và vui vẻ. Nếu bạn theo dõi những bậc cha mẹ trung thực về trải nghiệm nuôi con, bạn có thể sẽ cảm thấy khá hơn khi gặp những khó khăn về nuôi dạy con. Hãy tìm kiếm những nhóm liên quan đến dạy con phù hợp với độ tuổi hoặc sở thích của con.
• Bạn có thể kết bạn. Mặc dù mạng xã hội không thể thay thế tương tác trực tiếp, nhưng nó có thể giúp cung cấp hỗ trợ xã hội trong những thời điểm bạn cần kết nối với bạn bè nhưng không có thời gian để gặp gỡ bên ngoài.
• Bạn có thể tìm thấy các nguồn tài nguyên có giá trị. Nhiều chuyên gia về nuôi dạy con cái và sức khỏe có mặt trên mạng xã hội và nếu bạn theo dõi các nguồn đáng tin cậy này, bạn có thể tìm thấy thông tin có giá trị để giúp giảm bớt căng thẳng khi nuôi dạy con cái.

 

Mẹo sử dụng mạng xã hội hiệu quả

Dưới đây là một số gợi ý để hạn chế tác động tiêu cực của mạng xã hội và đảm bảo rằng bạn đang làm những điều tích cực cho con mình.

• Hãy lựa chọn những người mà bạn kết bạn và theo dõi, đồng thời ẩn đi hoặc bỏ theo dõi những người khiến bạn cảm thấy tội lỗi hoặc tồi tệ về các quyết định nuôi dạy con của mình.
• Cân nhắc tác động lâu dài của những hình ảnh và bình luận mà bạn đăng liên quan đến con bạn. Hãy hỏi sự cho phép của con (nếu con đã lớn) trước khi bạn đăng ảnh chúng trên mạng xã hội, để chúng có tiếng nói trong hình ảnh của mình.
• Hãy trung thực về bài viết của bạn và ý định của bạn. Trước khi bạn tạo một bài đăng trên mạng xã hội liên quan đến con bạn, hãy tự hỏi bản thân: Tại sao tôi đăng bài này? Tôi thực sự tự hào và muốn chia sẻ nó với bạn bè và những người thân yêu? Tôi có đang cạnh tranh với các bố mẹ khác về lượt likes và tim không? Tôi có đang mong đợi những lời khen cho chính mình?
• Đừng cạnh tranh hoặc so sánh. Nói thì dễ hơn làm, nhưng hãy cố gắng hết sức để không tạo áp lực cho bản thân (hoặc con cái của bạn) để sống theo cuộc sống dường như hoàn hảo của người khác. Nhắc nhở bản thân rằng nhiều người chỉ chia sẻ những điều tốt đẹp và mỗi đứa trẻ có một vận tốc phát triển riêng.
• Đặt giới hạn cho bản thân. Bằng cách tắt thiết bị khi ăn tối và/ hoặc vài giờ trước khi đi ngủ, bạn có thể làm gương tốt cho con mình và có thời gian chất lượng để kết nối với gia đình.
• Đánh giá việc sử dụng mạng xã hội của riêng bạn. Nếu bạn xóa tất cả các tài khoản của mình và biến mất khỏi mạng xã hội vào ngày mai, liệu điều đó có khiến bạn kém thành công hơn trong việc nuôi dạy con cái không? Dĩ nhiên bạn không cần phải làm đến mức đó, nhưng sẽ rất hữu ích nếu bạn xem xét kỹ hơn mối quan hệ của bạn với mạng xã hội và nó có thể ảnh hưởng như thế nào đến việc nuôi dạy con của bạn.

Nguồn: How Social Media Has Changed the Way We Parent, Verywell Mind
Trang Anh dịch