Có Nên Dạy Con Theo Phong Cách Bỏ Bê, Không Can Thiệp?

Có thể bạn nghĩ rằng chỉ có 1 phương pháp nuôi dạy con. Nhưng theo các nhà lý luận về nuôi dạy con cái, có nhiều phong cách nuôi dạy khác nhau. Một nhà lý luận đã đưa ra 8 phong cách nuôi dạy con cái khác nhau và trong số đó, có 3 phong cách phổ biến trong nuôi dạy con theo kiểu hiện đại là: độc đoán, chuyên quyền và kiểu bỏ bê/tùy ý.

Hãy cùng xem xét các kiểu nuôi dạy con khác nhau và những ưu nhược điểm của chúng.

Kiểu nuôi dạy con này sẽ đặt ra ít nguyên tắc và sự kỳ vọng ở trẻ. Phần lớn thời gian bố mẹ sẽ dành để yêu thương và biểu lộ sự quan tâm đến con cái. Nhưng họ sẽ không cảm thấy con cái mình có đủ năng lực để thực hiện một số nhiệm vụ đòi hỏi sự tự chủ.


Các bố mẹ bỏ bê hiếm khi kỷ luật con cái. Họ tránh đối đầu bất cứ khi nào có thể. Thay vì thiết lập những luật lệ và những mong đợi hoặc cố gắng ngăn các vấn đề xảy ra, họ chọn cách để đứa trẻ tự trải nghiệm mọi thứ.

Đây là phong cách nuôi dạy giống với  phong cách nuôi con truyền thống hơn như “Bố/mẹ đã nói vậy rồi mà”. Phụ huynh thiết lập nhiều những quy tắc nhưng không có nhiều tương tác với con. Nội quy nghiêm khắc, hình phạt tức thời và những biện pháp kỷ luật rất khắc nghiệt. Họ mong đợi sự vâng lời từ con cái
Nuôi con độc đoán sẽ đòi hỏi đứa trẻ hoàn toàn bị kiểm soát và nghe lời, đôi khi chúng sẽ bị áp dụng những hình phạt khắc nghiệt nếu chúng không tuân theo.

kiểu nuôi dạy con này có thể được coi là cân bằng giữa 2 kiểu trên. Nhà tâm lý học hàng đầu - tiến sĩ Baumriand, người đã phát triển lý thuyết về các phong cách nuôi dạy con cái những năm 1960 tin rằng kiểu nuôi dạy con cái này là “đúng đắn” nhất vì nó cân bằng giữa việc tôn trọng tính cách của trẻ trong khi cha mẹ vẫn thân mật và gần gũi với con.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc nuôi dạy con cái bỏ bê thực sự có liên quan đến các vấn đề về trẻ em như các vấn đề kết quả học tập kém và các vấn đề hành vi. Ví dụ, một nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em dưới 4 tuổi có xu hướng gặp phải các vấn đề hướng nội nhiều hơn khi được nuôi dạy theo kiểu bỏ bê. Ngược lại, những đứa trẻ được nuôi dạy theo kiểu chuyên quyền biểu hiện ít hành vi hướng nội hơn.

Nuôi con tùy ý sẽ dẫn đến nhiều hành vi nguy cơ khi trẻ lớn hơn như uống nhiều rượu ở thanh thiếu niên và các vấn đề liên quan đến rượu. Trẻ em được nuôi dạy theo kiểu bỏ bê cũng ít thân mật với cha mẹ chúng hơn.

Phong cách nuôi dạy con cái chuyên quyền có liên kết với một số khía cạnh tích cực ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. Những nghiên cứu cũ hơn chỉ ra rằng cách nuôi dạy này có thể giúp trẻ trưởng thành hơn về mặt xã hội, hợp tác với bạn bè và người lớn, có tính độc lập, có trách nhiệm và thành công trong học tập. Trẻ cũng thân thiết với bố mẹ hơn.

Tuy nhiên, có nhiều mức độ khác nhau của việc nuôi con bỏ bê. Một số nghiên cứu đã có sự mâu thuẫn về việc liệu rằng nuôi con kiểu theo cách đó tệ đến mức nào. Ví dụ, cha mẹ có thể dễ dãi trong một số việc như cho con xem TV quá nhiều nhưng lại cứng nhắc trong các vấn đề khác. Các kiểu nuôi dạy con cái khác nhau cũng bị ảnh hưởng bởi chủng tộc, khả năng tài chính và trình độ học vấn.

Trên đây là 3 phong cách nuôi dạy con cái phổ biến, tuy nhiên vẫn có nhiều phong cách nuôi dạy con khác. Các nghiên cứu cho thấy, việc nuôi con theo những cách cực đoan như nuôi con bỏ bê đặt ra rất ít những quy tắc hoặc kỳ vọng dành cho trẻ, nuôi dạy kiểu độc đoán lại đòi hỏi sự nghe lời tuyệt đối từ đứa trẻ.

2 phương pháp này đều có thể ảnh hưởng xấu tới cả cha mẹ và con cái. Sự cân bằng giữa 2 phong cách nuôi dạy và tập trung vào các mối quan hệ thân mật giữa con cái và cha mẹ có thể sẽ mang lại những tác động tích cực hơn cho gia đình.